γράφει ο Τζαπανέσκ
Αυτή η σκέψη σίγουρα γυροφέρνει στο μυαλό όσων θέλουν ή πρόκειται να επισκεφθούν την Ιαπωνία. Το να βρει κανείς κάτι να φάει, είναι πανεύκολο.
Μιλάμε για μια χώρα, που μυρίζει σαν φαγητό και καμένο λάδι. Δεν είναι καν ανάγκη να ψάξει κανείς για εστιατόρια, καθώς κατά τη διάρκεια μιας βόλτας με τα πόδια, ξεπροβάλλουν από παντού μικρές ή μεγάλες πινακίδες, που προσκαλούν τον κόσμο σε έναν υπέροχο κόσμο, φτιαγμένο από χρώματα και γεύσεις. Κάτι σαν το εργοστάσιο του Willy Wonka, αλλά αντί για γλυκά, θα βρείτε εκατοντάδες επιλογές για φαγητό!
Προτού σας γράψω ορισμένα φαγητά, τα οποία ο οποιοσδήποτε πρέπει να δοκιμάσει στην Ιαπωνία, αξίζει να αναφέρω ότι το φαγητό στην Ιαπωνία είναι γενικότερα φτηνό, πολύ φτηνό. Βέβαια, αυτό δε σημαίνει ότι όλα τα γιαπωνέζικα φαγητά είναι φτηνά. Άλλο είναι να τρώει κανείς σε μια izakaya (γιαπωνέζικη gastropub, ταβερνάκι ή κουτούκι) κι άλλο ασούμε σε εστιατόριο που ειδικεύεται στο kaiseki (παραδοσιακό δείπνο πολλαπλών πιάτων).
Θα πω, όμως, από προσωπική εμπειρία, ότι ακόμα και το πιο φτηνό φαγητό που έτυχε να δοκιμάσω στην Ιαπωνία, ήταν τόσο καλομαγειρεμένο και σούπερ γευστικό, που σε καμιά περίπτωση δε δικαιολογούσε το χαμηλό κόστος. Αυτό, βέβαια, έχει να κάνει με τη γιαπωνέζικη νοοτροπία, κατά την οποία ότι κι αν κάνει κανείς, αξίζει να το κάνει σωστά και με μεράκι.
Λόγω της μεγάλης ποικιλίας φαγητών, αλλά και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ουρανίσκος του μέσου Έλληνα είναι κάπως ιδιαίτερος, θα αναφέρω 9 + 1 (κάπως basic) φαγητά που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσει κάποιος στην Ιαπωνία!
1. KARAAGE

Το karaage είναι μια μέθοδος τηγανίσματος, η οποία περιλαμβάνει την επικάλυψη μικρών κομματιών, συνήθως κοτόπουλου (σε πολλά μαγαζιά βρήκα επίσης σουπιά και λαχανικά), με αλεύρι και καλαμποκάλευρο. Η δε επιλογή μηρού κοτόπουλου, αντί στήθους, δημιουργεί ένα φίνο μεζεδάκι που είναι τραγανιστό απ’ έξω και ζουμερό από μέσα και δεν έχει καμία σχέση με τις μπουκιές κοτόπουλου. Το karaage σερβίρεται συνήθως με ψιλοκομμένο λάχανο ή ρύζι και συνοδεύεται τέλεια με κρύα μπύρα.
2. KARERAISU

Το φαγητό αυτό είναι ο «πρωταθλητής» των γιαπωνέζικων comfort foods και η γεύση του παραπέμπει σε ένα γεύμα που θα έφτιαχνε η γιαγιά σας, δηλαδή ένα γεύμα με λίγα υλικά, αλλά πολλή αγάπη. Πρόκειται για τη γιαπωνέζικη βερσιόν του ινδικού φαγητού κάρι με ρύζι και φτιάχνεται συνήθως με κοτόπουλο, πατάτες, αρακά και καρότο, τα οποία ψήνονται μέσα στον παχύρρευστο ζωμό και σερβίρονται σε βαθύ πιάτο δίπλα από το υπέροχο ρύζι. Στο βόρειο νησί, Hokkaido, όπου υπάρχει αφθονία σε ψάρια και θαλασσινά, αντί κοτόπουλο χρησιμοποιούν συνήθως ψάρια, χταπόδι, σουπιά και οστρακοειδή.
3. RAMEN (και λοιπά νουντλς)

Όσοι έχουν παρακολουθήσει έστω και μια φορά στη ζωή τους σκηνές από την παλιά σειρά anime, Kabamaru, θα θυμούνται σίγουρα τον πρωταγωνιστή να φωνάζει με ενθουσιασμό «ΜΑΚΑΡΟΝΑΔΑ», όποτε έβλεπε μεγάλα μπολ με ramen! Πέρα από την υπερβολή, η οποία αποτελεί και ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των anime, τα διάφορα είδη ramen, από το 19ο αιώνα, όταν πρωτόφτασαν στην Ιαπωνία μέσω Κινέζων μεταναστών, έχουν μετατραπεί σε καλτ φαγητό και λατρεύονται (σχεδόν) σαν θρησκεία.
Σε αντίθεση με το δυτικό κόσμο, όπου τα ζυμαρικά ανακατεύονται συνήθως με σάλτσες ή τρώγονται και σκέτα με τυρί, τα ramen σερβίρονται σε σούπα. «Καλά, δεν λιώνουν;», μάλλον σκέφτεστε. Η απάντηση (σε αντίθεση με την αλήθεια, η οποία ως γνωστόν βρίσκεται στους Sex Pistols) βρίσκεται στην αυξημένη ποσότητα αλκαλίου, η οποία επηρεάζει τόσο τη σύσταση και την υφή, όσο και τη γεύση τους και τα ramen αποκτούν ένα κιτρινωπό χρώμα, γίνονται πολύ πιο γλιστερά στο στόμα και στα δάκτυλα και γενικώς είναι πιο ελαστικά. Είναι, δηλαδή, αλκαλικά νουντλς και οι ίνες τους δεν διασπώνται μέσα στο ζεστό νερό.
Πέρα από τα ramen και τα διάφορα είδη τους, σε διάφορα μενού θα συναντήσετε κι άλλα είδη ζυμαρικών, όπως udon, soba και yakisoba. Στη θέση σας θα τα δοκίμαζα όλα!
Γλωσσικό δεινοφακτόνι: Η ονομασία ramen προέρχεται από την κινέζικη ονομασία των νουντλς lamian.
4. YAKITORI

Αν έβγαζα 1 ΕΥΡΩ κάθε φορά που άκουγα κάποιον να λέει «έλα μωρέ, σουβλάκι είναι!», θα είχα σίγουρα μερικές ακόμα χιλιάδες στο λογαριασμό μου. Ναι, το yakitori είναι όντως ένα γιαπωνέζικο σουβλακοειδές, αλλά για να το φτιάξει κανείς σωστά, χρειάζονται γνώσεις, εμπειρία και καλή τεχνική.
Πρόκειται για ένα εξαιρετικά μερακλίδικο πιάτο, το οποίο δεν περιορίζεται σε κλασικές επιλογές κρέατος. Σε διάφορα μενού, θα συναντήσει κανείς επιλογές όπως καρδιές και στομαχάκια κοτόπουλου, πέτσα, φτερούγες, συκώτι και χόνδρους κρέατος, αλλά και επιλογές για χορτοφάγους, όπως κρεμμύδι, πράσο, μπάμιες και – ένα από τα αγαπημένα μου – μανιτάρια shiitake. Αν και συνήθως δεν χρειάζεται να προσθέσετε κάτι στο πιάτο που θα σας φέρουν, εγώ έβαζα ελάχιστη (το εννοώ, μια σταλιά) σάλτσα σόγιας και λίγες νιφάδες καυτερό πιπέρι.
5. TEMPURA

Σε ένα σχόλιο κάτω από μια ανάρτηση στο Facebook είχα διαβάσει κάποτε αυτό: «Έλα καημένε! Λαχανικά και γαρίδες σε κουρκούτι είναι! Η γιαγιά μου καλύτερα το φτιάχνει!». Το tempura είναι όντως μια μέθοδος τηγανίσματος λαχανικών και θαλασσινών (και όχι μόνο) σε κουρκούτι, όμως είναι και πολύ περισσότερα. Για να μπορεί να φιγουράρει στις λίστες με τα καλύτερα μεζεδάκια παγκοσμίως, χρειάστηκε πρώτα να βρεθούν τα κατάλληλα υλικά για το κουρκούτι, το ιδανικό λάδι για τηγάνισμα και η σωστή θερμοκρασία, αλλά και η αναζήτηση τροφίμων που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν αυτή τη μέθοδο μαγειρέματος και το αποτέλεσμα είναι καταπληκτικό! (τρέχουν σάλια!) Το κουρκούτι είναι τόσο τραγανιστό και κρατά τη γαρίδα στο εσωτερικό ζεστή, ενώ αν μαγειρευτεί σωστά, συνεχίζει να είναι τραγανιστό για αρκετή ώρα.
6. SASHIMI

Σε αντίθεση με τον υπόλοιπο κόσμο, όπου για να απολαύσει κανείς καλό sashimi, μάλλον θα χρειαστεί να επισκεφθεί κάποιο κυριλέ εστιατόριο, στην Ιαπωνία μπορεί να δοκιμάσει κάποιος καταπληκτικό (και φτηνό) sashimi στις περισσότερες izakaya. Στις izakaya, που λέτε, αυτό το πιάτο περιλαμβάνει συνήθως φέτες σολομού, διάφορα κομμάτια τόνου και μερικά μαλάκια και εσείς μπορείτε να το απολαύσετε με ξυλάκια ή ακόμα και με τα χέρια, όπως κάνουν πολλοί ντόπιοι. Εγώ συνήθως προσθέτω μια λεπτή στρώση wasabi στο πάνω μέρος και ακολούθως τοποθετώ το ψάρι στη σάλτσα σόγιας. Αν υπάρχει και ρυζάκι, ακόμα καλύτερα! Το παν είναι να πετύχετε τη σωστή δοσολογία ψαριού, σάλτσας σόγιας και wasabi. Αν το κάνετε, θα απογειώσετε το πιάτο σας.
7. TONKATSU

Το συγκεκριμένο πιάτο μοιάζει πολύ με το βιεννέζικο σνίτσελ, την ιταλική cotoletta alla milanese και το γαλλικό côtelette de veau σε ότι αφορά τη μέθοδο προετοιμασίας και μαγειρέματος, ωστόσο διαφέρει τόσο στην επιλογή κρέατος, αφού για το συγκεκριμένο πιάτο οι Γιαπωνέζοι προτιμούν το χοιρινό κρέας αντί του μοσχαρίσιου, όσο και στο πάχος του κομματιού, το οποίο είναι σαφώς μεγαλύτερο από την αυστριακή και ιταλική βερσιόν. Επίσης, αντί συνηθισμένη φρυγανιά, για το συγκεκριμένο πιάτο χρησιμοποιείται ειδική φρυγανιά panko, η οποία είναι σαφώς πιο τραγανιστή και πιο χοντροκομμένη από τη συνηθισμένη.
Tα χοντρά χοιρινά φιλέτα αλευρώνονται, στη συνέχεια τα βουτάνε σε αβγό και τα επικαλύπτουν με αρκετό panko και ακολούθως τηγανίζονται σε δυνατή φωτιά. Το tonkatsu συνήθως κόβεται σε μεγάλα κομμάτια και σερβίρεται με ρύζι και ψιλοκομμένο λάχανο, ενώ πολύ γνωστά είναι και τα σάντουιτς με tonkatsu.
(κι άλλο) Γλωσσικό δεινοφακτόνι: Η ονομασία του πιάτου αποτελεί συντομογραφία της λέξης katsuretsu, η οποία προέρχεται από την αγγλική λέξη cutlet.
8. ΣΟΥΠΑ MISO

Τη συγκεκριμένη σούπα δε θα χρειαστεί να την ψάξετε ιδιαίτερα, επειδή αποτελεί ένα από τα βασικά πιάτα του γιαπωνέζικου πρωινού στα ξενοδοχεία, ή σερβίρεται σε πολλά εστιατόρια για να δικαιολογηθεί το χαμηλού κόστους κουβέρ. Η συγκεκριμένη σούπα είναι ιδανική όταν το κρύο είναι τσουχτερό και φτιάχνεται με πάστα miso και πολλά λαχανικά, φύκια και tofu. Μερικές φορές στο πρωινό έβαζα λίγη σούπα μέσα σε μπολ με ρύζι και η μέρα μου ξεκινούσε με τον καλύτερο τρόπο. Η γεμάτη umami (που στα Γιαπωνέζικα θα πει «ευχάριστη νόστιμη γεύση») και προβιοτικά πάστα miso, παράγεται από τη ζύμωση φασολιών σόγιας και αποτελεί ένα από τα βασικά συστατικά της κουζίνας της Ιαπωνίας.
9. TAMAGO KAKE GOHAN

Αν και στην Ιαπωνία έχω δοκιμάσει αρκετά πιάτα με αβγό (tamago), αυτό που μου είχε κάνει τη μεγαλύτερη εντύπωση ήταν το TAMAGO KAKE GOHAN, ένα πολύ απλό πιάτο, που περιλαμβάνει ένα μπολ με ζεστό ρύζι, ένα ωμό αβγό και μια επιλογή από γαρνιτούρες, όπως αποξηραμένο φύκι και φρέσκα κρεμμύδια! Δύσκολη η σκέψη να τρώτε ωμό αβγό, το καταλαβαίνω, όμως στην Ιαπωνία οι πιθανότητες εμφάνισης σαλμονέλας είναι απειροελάχιστες, λόγω των αυστηρότατων ελέγχων από το κράτος.
Κρύο ανέκδοτο στα Αγγλικά: «When did the Japanese start eating eggs? A long tamago.»
Bonus φαγάκι. ΒΟΔΙΝΟ WAGYU + YAKINIKU

Αν επισκεφθείτε ποτέ την Ιαπωνία, πέρα από το πολύ καλό κοτόπουλο και χοιρινό κρέας, αξίζει να δοκιμάσετε το παγκοσμίου φήμης βοδινό wagyu με τις χαρακτηριστικές ραβδώσεις λίπους. Πρόκειται, κατά την ταπεινή μου άποψη, για το καλύτερο είδος κρέατος, και – αν και σαφώς πιο ακριβό από άλλα είδη – δικαιολογεί απόλυτα το υψηλό του κόστος. Όπου και να βρίσκεστε στην Ιαπωνία, σίγουρα θα βρείτε πολλά εστιατόρια που προσφέρουν wagyu. Μια πολύ καλή επιλογή, είναι να επισκεφθείτε ένα εστιατόριο yakiniku (ψητό κρέας), όπου στο τραπέζι σας υπάρχει ένα ειδικό γκριλ, στο οποίο εσείς θα ψήσετε τα κομμάτια κρέατος που έχετε επιλέξει. Το κρέας σερβίρεται σε λεπτές φέτες, οι οποίες ψήνονται πολύ γρήγορα και εύκολα στο γκριλ και μπορείτε να τις συνδυάσετε με ρύζι, kimchi και πολλά άλλα συνοδευτικά μεζεδάκια.
Μια από τις καλύτερες πόλεις για να απολαύσει κανείς υπερφίνο wagyu, είναι η πόλη Kobe και εκεί βρίσκει κανείς δρόμους ολόκληρους με μικρά εστιατόρια που σερβίρουν το συγκεκριμένο είδος.
ΑΑΑ! ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΦΙΝΟ STREET FOOD!

Ωραία, ξεμπερδέψαμε με τις βασικές επιλογές φαγητού σε εστιατόρια. Μόνο που στην Ιαπωνία υπάρχει και καταπληκτικό street food! Σε διάφορες καντίνες θα βρείτε τα εξής αγαπημένα μου φαγητά (και πολλά άλλα):
- ΤΑΚΟΥΑΚΙ – Αλμυροί λουκουμάδες με χταπόδι, διάφορα λαχανικά και μια υπέροχη σάλτσα
- ΟΚΟΝΟΜΙΥΑΚΙ – Ένα είδος τηγανίτας, η οποία φτιάχνεται με ζύμη, νουντλς, λαχανικά, ψάρι και άλλα καταπληκτικά υλικά
- MOTSUNABE – Ένα είδος βραστού, συνήθως με βοδινό και χοιρινό στομάχι και λοιπά «mystery meats»
- UNAGINOKABAYAKI – Το unagi (όχι του Ross) no kabayaki είναι χέλι ψημένο στα κάρβουνα και σερβίρεται σε ξυλάκι και εκτός από την ασύγκριτα σούπερ γεύση του, η μορφή με την οποία σερβίρεται, το κάνει ένα πολύ πρακτικό μεζεδάκι, που τρώγεται τόσο εύκολα (και γρήγορα) που (όπως λέω κι εγώ) θα μπορούσε να το το απολαύσει ακόμα κι ο Takaaki Nakagami (Ιάπωνας οδηγός MotoGP) εν κινήσει.
Τα αγαπημένα μου μέρη για street food στην Ιαπωνία είναι η αγορά Nishiki στο Kyoto και η περιοχή Dotonbori στην Osaka.
ΦΑΓΗΤΟ ΑΠΟ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ; ΑΝ ΕΙΣΤΕ ΣΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑ, ΝΑΙ!
Ένα ταξίδι στην Ιαπωνία, είτε πρόκειται για επαγγελματικό ή αναψυχής, προϋποθέτει πολύ γρήγορους ρυθμούς, καθώς θα έχετε πολλά να κάνετε και να δείτε. Κάποια στιγμή, μετά το μεγάλο ποδαρόδρομο και τις πολλές επισκέψεις, θα σας πιάσει μια απίστευτη λιγούρα.
Τι να κάνετε;
Παρατηρήστε τη γύρω περιοχή ή στην εφαρμογή Google Maps και δείτε αν υπάρχει κοντά σας κάποιο μαγαζί 7-Eleven, Lawsons ή FamilyMart. Όλα αυτά είναι περίπτερα / μίνι μάρκετ, ή konbini (από την αγγλική λέξη «convenience [store]»). Λογικά θα υπάρχει κάποιο από αυτά στην περιοχή σας και σε αυτά τα μίνι μάρκετ θα βρείτε έναν παράδεισο από γλυκά, σνακ (όπως σάντουιτς, πίτες και γλυκά ψωμιά), καθώς και καταπληκτικό φαγητό και fast food!
Κάντε εικόνα ράφια ολόκληρα με προμαγειρεμένα ramen και λοιπά νουντλς, μακαρονάδες ευρωπαϊκού τύπου και ζεστά ή κρύα σάντουιτς. Εκείνο, όμως, που πραγματικά είχα λατρέψει, ήταν ότι στις αλυσίδες μίνι μάρκετ που έχω αναφέρει, βρίσκει κανείς και φρεσκοτηγανισμένα φαγητά. Θέτε κοτόπουλο με σόγια ή κάτι σε τζίντζερ και λεμόνι; Έχει! Θέτε κάτι πιο καυτερό; Επίσης υπάρχει! Θέτε ολόκληρους μηρούς κοτόπουλου ή κροκέτες από κρέας και λαχανικά; Απ’ όλα διαθέτει το κατάστημα! Μερικές μέρες, μου είχε πάρει περισσότερη ώρα για να αποφασίσω τι θα πάρω από κάποια konbini, παρά για να παραγγείλω φαγητό σε εστιατόριο.
Μετά από όλα αυτά που σας έχω προτείνει, έχω να σας δώσω και μια συμβουλή. Όταν επιστρέψετε από την Ιαπωνία, αποφύγετε τις ζυγαριές!