Ο Μανδαρίνος (επιστημονική ονομασία Aix galericulata) θεωρείται ένα από τα πιο όμορφα πουλιά στον κόσμο. Αυτό οφείλεται στο εκπληκτικό φτέρωμά του που θέλει δεν θέλει δεν περνάει απαρατήρητο.
Αλλά δεν είναι μόνο τα φανταχτερά φτερά! Είτε πρόκειται για το περίπλοκο τελετουργικό φλερτ ή για την πολιτιστική τους σημασία, υπάρχουν πολλά που πρέπει να ανακαλύψετε για τον Μανδαρίνο. Ακολουθούν τα 8 πιο ενδιαφέροντα στοιχεία που συγκέντρωσα για αυτό το πολύχρωμο πλάσμα:
1. Οι θηλυκοί μανδαρίνοι δεν έχουν το πολύχρωμο look των αρσενικών
Οι μανδαρίνοι είναι φημισμένοι για την εντυπωσιακή τους εμφάνιση — Από πού να ξεκινήσω; Το κόκκινο ράμφος τους; Το μωβ στήθος τους; Το μαύρο, πράσινο, μπλε και χάλκινο κεφαλάκι τους; Τα χρυσοπορτοκαλένια φτερά τους. Και όμως, αυτά το χαρακτηριστικά δεν αφορούν ολόκληρο το είδος. Όπως συμβαίνει με πολλά άλλα είδη πουλιών, μόνο τα αρσενικά έχουν αυτή την εκθαμβωτική εμφάνιση. Αντίθετα οι θηλυκοί έχουν γκρι ή κρεμ φτερά με αντίστοιχα ταιριαστά ράμφη.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι οι θηλυκοί μανδαρίνοι δεν έχουν χαρακτηριστικά ταυτοποίησης. Τα μάτια τους ξεχωρίζουν εξαιτίας ενός λευκού δακτυλίου που τα περιβάλλει, ο οποίος απλώνεται κατά μήκος του προσώπου τους.
2. Οι αρσενικοί μανδαρίνοι μοιάζουν με τους θηλυκούς την περίοδο της αλλαγής στο πτέρωμα
Όπως και άλλα υδρόβια πτηνά, ο αρσενικός μανδαρίνος χάνει τα φτερά του μετά την περίοδο ζευγαρώματος. Δεν επιστρέφει όμως αμέσως στην πολύχρωμη δόξα του, και μοιάζουν με τους θηλυκούς. Συχνά, ο μόνος τρόπος για να τους ξεχωρίσετε είναι να κοιτάξετε τα ράμφη τους – τα αρσενικά διατηρούν το κόκκινο χρώμα στο ράμφος τους, κάτι που δεν έχουν οι θηλυκοί.
Το φθινόπωρο, οι αρσενικοί μανδαρίνοι ανακτούν το φτέρωμα τους για να προετοιμαστούν για την αναπαραγωγική περίοδο.
3. Προέρχονται από την Ανατολική Ασία, αλλά ευδοκιμούν σε αρκετά μέρη
Οι μανδαρίνοι είναι εγγενείς στην Κίνα, την Ιαπωνία, την Κορέα και την ανατολική Ρωσία, αλλά η καταστροφή του φυσικού τους περιβάλλοντος έχει μειώσει τον πληθυσμό τους σε αυτές τις περιοχές. Τα καλά νέα είναι ότι το είδος μπορεί να ευδοκιμήσει έξω από την εγγενή του περιοχή. Πληθυσμοί μπορούν να βρεθούν σε όλη την Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό το ευρύ φάσμα είναι ο λόγος για τον οποίο, παρά τη μείωση του παγκόσμιου πληθυσμού, η IUCN δεν το συγκαταλέγει στη λίστα με τα απειλούμενα είδη.
4. Οι μετακινήσεις των πληθυσμών δεν έγιναν με φυσικό τρόπο
Οι μανδαρίνοι εισήχθησαν στην Αγγλία στα μέσα του 18ου αιώνα λόγω των όμορφων χρωμάτων τους. Ωστόσο, δεν άρχισαν να αναπαράγονται στη φύση παρά μόνο τη δεκαετία του 1930, όταν διέφυγαν από ιδιωτικούς χώρους που ζούσαν. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, ο βρετανικός πληθυσμός εκτιμήθηκε ότι ήταν περίπου 7.000 μανδαρίνοι.
Μανδαρίνους συναντάμε και στις κομητείες της Βόρειας Καρολίνας και της Καλιφόρνια, πιθανότητα από ιδιώτες. Ακόμα και στο Central Park της Νέας Υόρκης εμφανίστηκε ένας αρσενικός τον Οκτώβριο του 2018, χωρίς να γνωρίζει κανείς πως έφτασε εκεί.
5. Είναι σύμβολα αγάπης και πίστης
Οι μανδαρίνοι φημίζονται για την μονογαμία τους, που σημαίνει ότι ζευγαρώνουν για μια ζωή. Εξαιτίας αυτού, το πλασματάκια έχουν γίνει σύμβολο αγάπης και πίστης για τα ζευγάρια στην Κίνα, την Ιαπωνία και την Κορέα. Είναι σύνηθες ένα ζευγάρι αγαλματάκια μανδαρίνων να χαρίζονται σε νεόνυμφους και συχνά χρησιμοποιούνται ως θεραπεία φενγκ σούι για να συμβάλουν στη διατήρηση μιας υγιούς σχέσης.
Υπάρχουν αναφορές στους μανδαρίνους από τις απαρχές του Βουδισμού, ενώ εμφανίζονται επίσης στην ιαπωνική μυθολογία και στον Κομφουκιανισμό.
6. Ερωτοτροπούν περίτεχνα
Θα έλεγε κανείς ότι το πολύχρωμο φτέρωμα των αρσενικών μανδαρίνων θα ήταν αρκετό για να προσελκύσουν μία σύντροφο, αλλά αποδεικνύεται ότι πρέπει να δουλέψουν σκληρά γι’ αυτό. Όπως πολλά άλλα είδη πουλιών, οι μανδαρίνοι εκτελούν μια εξειδικευμένη ρουτίνα στο φλερτ. Τα αρσενικά χτυπιούνται, κουνούν τα κεφάλια τους, διακωμωδούν την ώρα που πίνουν νερό ή τρώνε, όλα αυτά ενώ σηκώνουν τη ράχη και τα φτερά τους επιδεικνύοντας τα κάλλη τους. Παρά το γεγονός ότι είναι γενικά ήσυχα πλάσματα, ενσωματώνουν και ήχους στο φλερτ τους με τη μορφή σφυρίγματος.
7. Ο μπαμπάς μανδαρίνος είναι απών
Παρά το γεγονός ότι είναι μονογαμικά πτηνά, τα ζευγάρια μανδαρίνων δεν αναλαμβάνουν εξίσου τα καθήκοντα του γονέα. Το αρσενικό είναι παρόν την περίοδο επώασης των αυγών που διαρκεί από 28 έως 33 ημέρες, αλλά μόλις εκκολαφθούν, εγκαταλείπει. Η μητέρα αφήνεται να μεγαλώσει μόνη της τα 9 έως 12 νεογέννητα.
8. Τα νεογέννητα μανδαρινάκια είναι τολμηρά
Μια μητέρα γεννά τα αυγά της στις κοιλότητες των δέντρων σε ύψος έως και 10 μέτρα από το έδαφος, αλλά αφού τα μανδαρινάκια εκκολαφθούν, πρέπει γρήγορα να φτάσουν στο νερό. Τα νεογέννητα πλάσματα δεν μπορούν ακόμη να πετάξουν, αλλά αυτό δεν τα εμποδίζει να βρουν το δρόμο τους προς το έδαφος. Με τη μητέρα να προσφωνεί ενθαρρυντικά καλέσματα, κάθε μανδαρινάκι κάνει ένα άλμα, εκτοξεύεται από την κοιλότητα του δέντρου και πέφτει ελεύθερα στο έδαφος. Το γρασίδι και τα πεσμένα φύλλα μειώνουν την πρόσκρουση και ούτε γάτα ούτε ζημιά.
Bonus Fact
Η λατινική επιστημονική ονομασία του γένους Aix είναι απ’ ευθείας δάνειo της αρχαίας ελληνικής λέξης αιξ. Ωστόσο, δεν σημαίνει «κατσίκα», αλλά αποτελεί ανεξάρτητη λέξη με δική της σημασία, η οποία αναφέρεται στον Αριστοτέλη.
Το galericulata προέρχεται από την επίσης λατινική λέξη gălērĭcŭlum που σημαίνει «περούκα», με σαφή αναφορά προς τα χαρακτηριστικά φτερά του κεφαλιού του πτηνού, τα οποία αν τα δεις ως σύνολο, μοιάζει με κράνος.
Η αγγλική τώρα ονομασία (Mandarin duck) όπως και η ελληνική “Μανδαρίνος“, παραπέμπουν σε μία από τις κύριες χώρες καταγωγής του είδους, την Κίνα, και τους εκεί πολιτικούς και στρατιωτικούς λειτουργούς της, τους μανδαρίνους, όπως τους είχαν αποκαλέσει οι Ευρωπαίοι αποικιοκράτες.
Πηγές: Wikipedia, Living With Birds
