Είναι Δεκέμβριος του 1991. Η Σοβιετική Ένωση διαλύεται και στο δημοψήφισμα που πραγματοποιείται για την Ανεξαρτησία της Ουκρανίας, η συντριπτική πλειοψηφία ψηφίζει υπέρ με 93,2%. Έκτοτε, η Ουκρανία 🇺🇦 γίνεται ανεξάρτητο κράτος. Ωστόσο, οι αυτονομιστικές τάσεις προς τη Ρωσία 🇷🇺 στα ανατολικά της χώρας συνεχίστηκαν για πολλά χρόνια.
Στα τέλη του Νοεμβρίου του 2004 ξεσπάει η Πορτοκαλί Επανάσταση. Κύμα διαδηλώσεων αναστατώνει τη χώρα αντιδρώντας στην εκτεταμένη διαφθορά και νοθεία κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών. Για πρώτη φορά στην Ουκρανία παρατηρείται απόπειρα αποκόλλησης από τη Ρωσία σε όλα τα επίπεδα.
Στη συνέχεια, το 2013, ακολουθεί η «Επανάσταση του Μαϊντάν», γνωστή και ως «Επανάσταση της Αξιοπρέπειας». Η τότε ηγεσία της Ουκρανίας αποφασίζει, υπό την προεδρία του Γιανούκοβιτς, να αποχωρήσει από τη συμφωνία σύνδεσης με την ΕE, ενδυναμώνοντας τους δεσμούς με τη Μόσχα.
Άλλωστε η συμμετοχή της Ουκρανίας στην ΕΕ και η εν δυνάμει ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ήταν κόκκινη γραμμή για την Ρωσία.
Η απόφαση όμως αυτή πυροδότησε νέες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας που κλιμακώθηκαν σε βίαιες συγκρούσεις μεταξύ των πολιτών και της ελεγχόμενης από την τότε κυβέρνηση αστυνομίας. Απόρροια ήταν ο πρόεδρος Γιανουκόβιτς να διαφύγει στη Ρωσία και το ουκρανικό κοινοβούλιο να ψηφίσει την απομάκρυνσή του από την εξουσία.
Την ουκρανική εξουσία τότε ανέλαβαν φιλοδυτικές ακροδεξιές δυνάμεις και η Ρωσία θεώρησε ότι έπρεπε να επέμβει ξανά. Στο μυαλό της ήταν η χερσόνησος της Κριμαίας και το θερμό λιμάνι της Σεβαστούπολης.
Προς τι ο χαρακτηρισμός του λιμανιού ως θερμό και ανοίγω παρένθεση: Η Ρωσία πριν την προσάρτηση της Κριμαίας είχε στην κατοχή της μόνο το σημαντικό λιμάνι του Νοβοροσίσκ το οποίο θα ήταν διαθέσιμο καθ’ όλη τη διάρκεια του έτος. Μην ξεχνάτε το Βλαδιβοστόκ, το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας 4 μήνες τον χρόνο είναι παγωμένο. Παράλληλα στη Βαλτική το στενό του Σκάγκερακ ελέγχεται από νατοϊκές δυνάμεις οπότε η Μαύρη Θάλασσα θα ήταν ανάσα για το ρωσικό ναυτικό (παρά τους περιορισμούς στον Βόσπορο). ΚΛΕΙΝΩ ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ.
Η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία τον Μάρτιο του 2014 μετά από το δημοψήφισμα που διενεργήθηκε με πάνω από το 90% να υποστηρίζουν την επανένωση με τη Ρωσία. Ακολουθήσαν οι συγκρούσεις στην περιοχή Ντονμπάς, στα ανατολικά της Ουκρανίας με περισσότερους από 14.000 νεκρούς.
Σήμερα η διαμάχη των δύο χωρών καλά κρατεί με τους Ρώσους να είναι σε ετοιμότητα στα σύνορα τους και οι νατοϊκές δυνάμεις να ενισχύουν την παρουσία τους στην Ανατολική Ευρώπη. (σσ. το παρόν άρθρο γράφτηκε στις 30 Ιανουαρίου 2022)
Αν σας ενδιαφέρουν τέτοια ζητήματα γεωπολιτικής, σας προτείνω το κορυφαίο βιβλίο Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας του Τιμ Μάρσαλ. Είναι πολύ πιο ευκολοδιάβαστο απ’ όσο ακούγεται. Στο πρώτο κεφάλαιο ασχολείται με τη Ρωσία και εξηγεί αρκετά πραγματάκια για τις κινήσεις της χώρας με γνώμονα τη φυσική γεωγραφία. Οι ενδιαφερόμενοι το τσιμπάτε από εδώ.
Η παιδική έκδοση με τους 12 χάρτες είναι επίσης εξαιρετική περίπτωση, για μικρά και μεγάλα παιδιά και τη βρίσκετε εδώ.
