Search
Close this search box.
Search
Close this search box.

Οι κωδωνοφόροι της Δράμας​, το διονυσιακό έθιμο του Δωδεκαημέρου που ξεκινάει την ημέρα των Θεοφανείων

Το σημαντικότερο έθιμο του Δωδεκαημέρου, στην περιοχή της Δράμας, είναι οι μεταμφιέσεις που είθισται να γίνονται, με τη μορφή δρωμένων, τις ημέρες των Θεοφανείων.
Κωδωνοφόροι της Δράμας

Το σημαντικότερο έθιμο του Δωδεκαημέρου, στην περιοχή της Δράμας, είναι οι μεταμφιέσεις που είθισται να γίνονται, με τη μορφή δρωμένων, τις ημέρες των Θεοφανείων (6-8 Ιανουαρίου). Τα δρώμενα αυτά είναι τοπικές παραλλαγές του εθίμου των μεταμφιέσεων του Δωδεκαημέρου, που έχουν επιβιώσει μέχρι σήμερα με εντυπωσιακή ζωντάνια στην Μακεδονία, διασώζοντας την παράδοση των ντόπιων.

Τα έθιμα, ή «χαντέτια» όπως ονομάζονται στην τοπική διάλεκτο ενσωματώνουν στοιχεία της διονυσιακής λατρείας αλλά και αντικείμενα που είναι στενά συνδεδεμένα με τον βουκολικό τρόπο ζωής των κατοίκων συνοδευόμενα από μουσικές με παραδοσιακά όργανα της περιοχής, όπως η γκάιντα, το νταχαρέ και η λύρα. Τα έθιμα αποτελούν πόλο έλξης πολλών επισκεπτών από όλη την Ελλάδα, καθώς πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις στο νομό Δράμας σε ετήσια βάση.

Έθιμο Κωδωνοφόρων

Τα δρώμενα ξεκινούν από την ημέρα των Θεοφανείων με την τελετή του αγιασμού των υδάτων και ολοκληρώνονται δύο μέρες αργότερα. Με διάφορες παραλλαγές τα συναντάμε στους οικισμούς Μοναστηράκι, Βώλακα, Πετρούσα, Ξηροπόταμο, Πύργοι, Καλή Βρύση και τo Παγονέρι.

Στο Βώλακα συγκεκριμένα, τα δρώμενα αρχίζουν με το έθιμο της «μπάρας». Ρίχνουν στο σιντριβάνι πρώτα τον παπά του χωριού, μετά τον πρόεδρο, ακολουθούν οι νεόνυμφοι της προηγούμενης χρονιάς και τέλος εισέρχονται όσοι άλλοι το επιθυμούν. Το βράδυ έχουμε συνέχεια, ορισμένοι μπαίνουν κρυφά στα σπίτια με κορίτσια έτοιμα για παντρειά και «κλέβουν» προσωρινά διάφορα αντικείμενα τα οποία τα συγκεντρώνουν στην πλατεία. Το επόμενο πρωί, πραγματοποιείται ο πλειστηριασμός τους με τους κατόχους των κλεμμένων αντικειμένων να πρέπει να καταβάλουν κάποιο συμβολικό τίμημα, για να τα αποκτήσουν πίσω.

Την δεύτερη ημέρα του εθίμου, ομάδες νέων μεταμφιέζονται σε «Αράπηδες» ή «Χαράπια». Έχουν καμπούρα, στη μέση κρέμονται οι κώδωνες (κουδούνια), φορούν προβιές, τα πρόσωπα και τα χέρια τους είναι καπνισμένα, ενώ στα πόδια φορούν τσαρούχια από γουρούνι. Κρατάνε ξύλινα σπαθιά και ξύλα πάνω στα οποία στηρίζονται και κουνιούνται, δίνοντας ρυθμό στον ήχο που προκαλείται από τα κουδούνια. Την ομάδα συμπληρώνουν, ο «τσαούσης» ο οποίος φοράει την ανδρική τοπική φορεσιά και οι νύφες που είναι άνδρες ντυμένοι με την αντίστοιχη γυναικεία ενδυμασία. Όταν ένας από τους παρευρισκόμενους απαγάγει μια νύφη, τότε τσαούσης κι αράπηδες κυνηγάνε τον κλέφτη.

Την τρίτη και τελευταία ημέρα, η ημέρα του Μπάμπιντεν όπως λέγεται, γίνεται μια αναπαράσταση ενός παραδοσιακού γάμου ενώ αργότερα εμφανίζονται και οι Αρκούδες, μεταμφιεσμένοι με δέρματα που καλύπτουν όλο το σώμα, μεγάλη μάσκα, κουδούνι κρεμασμένο στη μέση. Ο αρκουδιάρης είναι ο αρχηγός τους και όλη η ομάδα χορεύει στο ρυθμό του νταχαρέ που χτυπάει. Οι χορευτικές κινήσεις τους λέγεται ότι γίνονται είτε για εκφοβισμό είτε ως ερωτικό κάλεσμα.

Φωτογραφίες: @nikos_vavdinoudis, studiovd

Παντελής Κάκαρης
Παντελής Κάκαρης
Τι γίνεται όταν ένας άνθρωπος είναι νερντ της γεωγραφίας και ταυτόχρονα δεν χορταίνει τα ταξίδια; Δημιουργεί το geografikoi.gr

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

* Ορισμένοι σύνδεσμοι σε αυτήν την ανάρτηση οδηγούν σε συνεργαζόμενες σελίδες. Εάν αγοράσετε κάτι μέσω αυτών, μπορεί να κερδίσω μια μικρή προμήθεια — η οποία ΔΕΝ σας επιβαρύνει σε κάτι! Με αυτόν τον τρόπο το geografikoi.gr συντηρείται και μπορώ και παρέχω το περιεχόμενο του δωρεάν.