Το Μάλι είναι ένα κράτος της δυτικής Αφρικής. Συγκαταλέγεται στις φτωχότερες χώρες του κόσμου, ενώ με το μεγαλύτερο τμήμα της έκτασής του καλύπτεται από την έρημο Σαχάρα. Κάποτε, ωστόσο, ήταν το κέντρο μιας μεγάλης και ισχυρής αυτοκρατορίας, οι ηγεμόνες της οποίας ανήκαν στους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου!
Η Αυτοκρατορία του Μάλι ιδρύθηκε το 1235 περίπου από τον βασιλιά Σαντιάτα Κεϊτά και κατά την μέγιστη εξάπλωσή της περιλάμβανε τμήματα των σημερινών κρατών της Γουινέας, της Σενεγάλης, της Μαυριτανίας, της Γκάμπιας, του Νίγηρα, της Νιγηρίας, του Τσαντ, της Μπουρκίνα Φάσο και του Μάλι.
Η κομβική της θέση στο πέρασμα των εμπορικών δρόμων, οι οποίες διέσχιζαν τη Σαχάρα και έφταναν στη Μεσόγειο, την κατέστησαν ένα από τα πλουσιότερα βασίλεια της Αφρικής. Στο απόγειο της ισχύος της βρέθηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Μάνσα Μούσα ή Μούσα Κεϊτά Α’, μιας θρυλικής προσωπικότητας που φημολογείται ότι ίσως ήταν ο πλουσιότερος άνθρωπος που έζησε ποτέ!
Ο Μάνσα (ένας όρος που σημαίνει βασιλιάς) Μούσα – ο «Βασιλιάς των Βασιλιάδων» – πήρε την εξουσία το 1312, μετά την εξαφάνιση του προκατόχου του Αμπού Μπακρ Β’ κατά τη διάρκεια μιας θαλάσσιας επιχείρησης για την εξερεύνηση του Ατλαντικού Ωκεανού.
Ο Μούσα κατάφερε να εκτοξεύσει το μεγαλείο της αυτοκρατορίας του, εκμεταλλευόμενος τα πλούσια κοιτάσματα άλατος και χρυσού που υπήρχαν στα εδάφη της, σε συνδυασμό με το ιδιαίτερα επικερδές εμπόριο ελεφαντόδοντου. Με έναν στρατό που έφτανε τους 100.000 άνδρες κατόρθωσε να διπλασιάσει την έκταση του κράτους του και να την φέρει στη δεύτερη θέση παγκοσμίως, πίσω μόνο από την αυτοκρατορία των Μογγόλων!
Κορυφαία στιγμή της βασιλείας του Μάνσα Μούσα ήταν το προσκυνηματικό ταξίδι του στη Μέκκα το 1324 – το οποίο κάθε πιστός μουσουλμάνος οφείλει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του να πραγματοποιήσει. Το ταξίδι αυτό έκανε διάσημο τόσο τον ίδιο όσο και την αυτοκρατορία του σε ολόκληρο τον ισλαμικό κόσμο.
Οι πηγές της εποχής – αν και αντιφατικές – περιγράφουν την μεγαλειώδη πομπή του αυτοκράτορα, αποτελούμενη από άλογα, καμήλες και σχεδόν 60.000 άντρες ντυμένους με μετάξια και πολυτελή υφάσματα, οι οποίοι κουβαλούσαν σχεδόν 2 κιλά χρυσό ο καθένας! Ο Μούσα μοίραζε αφειδώς χρυσό στους φτωχούς που συναντούσε στο δρόμο του, ενώ στο Κάιρο λέγεται ότι ξόδεψε τόσο μεγάλη ποσότητα χρυσού, που η αξία του στην Αίγυπτο υποτιμήθηκε για τα επόμενα 12 χρόνια!
Μετά την επιστροφή του από τη Μέκκα, ο Μούσα αποφάσισε να αναβαθμίσει τις πόλεις του βασιλείου του. Για το σκοπό αυτό προσκάλεσε αρχιτέκτονες και λόγιους από ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο και έχτισε περίλαμπρα τζαμιά και μεγάλα δημόσια κτίσματα σε πόλεις, όπως η Γκόα και ιδιαίτερα το Τιμπουκτού (ή Τομπουκτού), το οποίο μεταβλήθηκε σε σημαντικό εμπορικό και πνευματικό κέντρο του Ισλάμ.
Στο Πανεπιστήμιο Σανκορέ που ίδρυσε στην πόλη δίδαξαν επιφανείς νομικοί, αστρονόμοι και μαθηματικοί και σύντομα έγινε πόλος έλξης για τους λόγιους από τη βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Διέθετε, μάλιστα, τη μεγαλύτερη βιβλιοθήκη της Αφρικής μετά την εποχή της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, φιλοξενώντας σχεδόν 1.000.000 χειρόγραφους κώδικες.
Μετά το θάνατο του Μάνσα Μούσα γύρω στο 1337 η αυτοκρατορία του Μάλι άρχισε σιγά-σιγά να παρακμάζει, ώσπου κατέρρευσε στις αρχές του 17ου αιώνα. Ωστόσο, η κληρονομιά του Μάνσα Μούσα έμεινε ζωντανή μέχρι τις μέρες μας, όχι μόνο λόγω του αμύθητου πλούτου του, αλλά κυρίως λόγω της αποτελεσματικής διακυβέρνησης και της προαγωγής των γραμμάτων και των τεχνών.
Πηγές: Wikipedia [1], [2], History.com, Worldhistory.org, National Geographic
2 Απαντήσεις
Γεια σας, θα ήθελα να είχα τα δικαιώματα μιας φωτογραφία σας για ένα πόνημα που έγραψα σχετικά με τη λάσπη.
Με εκτίμηση
Δρ. Νικόλας Σφήκας
Καλησπέρα σας, οι φωτογραφίες δεν είναι δικής μας ιδιοκτησίας. Κάθε φωτογραφία αναφέρει από κάτω και την πηγή.