Αν βρεθείτε ποτέ στις Ηνωμένες Πολιτείες και συγκεκριμένα στο 210 της Λεωφόρου Μασαχουσέτης στη Βοστώνη υπάρχει ένα μέρος που κάθε ένθερμος «γεωγραφίλος» θα ονειρευόταν να επισκεφτεί. Και θα καταλάβετε πολύ σύντομα την αιτία…
Ας γυρίσουμε σχεδόν έναν αιώνα πίσω… Τη δεκαετία του 1930, ο αρχιτέκτονας Τσέστερ Λίντσεϊ Τσώρτσιλ ήταν υπεύθυνος για την κατασκευή του κτηρίου της Χριστιανικής Επιστημονικής Εκδοτικής Κοινότητας (Christian Science Publishing Society) που ίδρυσε το 1898 η Αμερικανίδα συγγραφέας και θρησκευτική ηγέτης Μέρι Μπέικερ Έντι μαζί με την επονομαζόμενη Πρώτη Εκκλησία του Χριστού Επιστήμονα (First Church of Christ, Scientist).
Στο πλαίσιο των κατασκευαστικών εργασιών ο αρχιτέκτονας είχε τη μεγαλειώδη ιδέα να σχεδιάσει μια υδρόγειο σφαίρα που θα αντιπροσώπευε την παγκόσμια εμβέλεια της εφημερίδας Christian Science Monitor που στεγαζόταν στο ίδιο κτηριακό συγκρότημα. Έμπνευσή του υπήρξε η γιγαντιαία περιστρεφόμενη υδρόγειος που βρισκόταν στο λόμπι του ουρανοξύστη της New York Daily News στο Μανχάταν.
Για να ξεπεράσει την νεοϋορκέζικη αντίπαλό του, ο Τσώρτσιλ κατασκεύασε το Mapparium, μια γυάλινη σφαίρα σε μέγεθος τριώροφου κτηρίου, αποτελούμενη από 608 υαλοπίνακες, η οποία χωρίζεται στη μέση από έναν γυάλινο διάδρομο μήκους 9 μέτρων περίπου. Για τον φωτισμό της τοποθέτησε εκατοντάδες λαμπτήρες (που σήμερα έχουν αντικατασταθεί από φωτισμό Led).
Το εσωτερικό διαμορφώθηκε ως ένα κοίλο είδωλο της γης, αντεστραμμένο προς τα μέσα, που επιτρέπει στον θεατή να βλέπει από την ίδια απόσταση κάθε σημείο του παγκόσμιου χάρτη που είναι ζωγραφισμένος στους υαλοπίνακες, καθένας από τους οποίους αντιπροσωπεύει 10 μοίρες γεωγραφικού πλάτους και μήκους. Όπως είναι φυσικό, ο σχεδιασμός του χάρτη δεν παραμορφώνει τα μεγέθη των ηπείρων, όπως ένας επίπεδος χάρτης με τη γνωστή μερκατορική προβολή.
Μολονότι, όμως, οι αναλογίες και οι αποστάσεις είναι σωστές και ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, τα σύνορα των κρατών είναι παρωχημένα, καθώς αντικατοπτρίζουν την πολιτική κατάσταση του πλανήτη το 1935. Έτσι, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να δει την τεράστια Σοβιετική Ένωση, την Αφρική στο απόγειο της αποικιοκρατίας και διάφορα κράτη και τοπωνύμια που σήμερα ακούγονται παράξενα, όπως Βαλουχιστάν, Μπούρμα, Σιάμ και Γαλλική Ινδοκίνα. Παρά τους αρχικούς σχεδιασμούς που πρόβλεπαν την αντικατάσταση των υαλοπινάκων ανάλογα με τις κατά καιρούς συνοριακές μεταβολές, κάτι τέτοιο δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ.
Άλλο ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Mapparium είναι η εξαιρετική του ακουστική. Η σκληρή, γυάλινη επιφάνειά του αντανακλά τους ήχους, με αποτέλεσμα, αν κάποιος σταθεί στο κέντρο, να μπορεί να ακούσει τη φωνή του σε πλήρη ήχο surround 360 μοιρών! Επίσης, αν κάποιος ψιθυρίσει στεκόμενος στη μία άκρη του κόσμου μπορεί να ακουστεί καθαρότατα μέχρι την άλλη άκρη!
Το 1998 το Mapparium έκλεισε για ένα τετραετές έργο ανακαίνισης και αποκατάστασης και επαναλειτούργησε το 2002, πλήρως ανακαινισμένο, ως έκθεμα της Mary Baker Eddy Library. Η ανακαίνιση περιλάμβανε την προσθήκη εφέ ήχου και φωτός που αναβαθμίζουν εικονικά τον χάρτη και προσφέρουν μια αξέχαστη εμπειρία στον επισκέπτη. Από το 2021 το Mapparium περιλαμβάνεται στην έκθεση με τίτλο “How Do You See the World?” στο ισόγειο του κτηρίου της Christian Science Publishing Society.
Μη χάσετε αυτό το πολύ ενδιαφέρον βιντεάκι για να απολαύσετε ιδίοις όμμασιν τη μαγεία του Mapparium!
Bonus Fact: Η Μέρι Μπέικερ Έντι ήταν εμπνευστής της Χριστιανικής Επιστήμης, ενός παγκόσμιου πνευματικού κινήματος, οι οπαδοί του οποίου επιδιώκουν την επιστροφή στην έμφαση του πρώιμου χριστιανισμού στη θεραπεία μέσω της προσευχής. Η ίδια η Μπέικερ, ωστόσο, πίστευε ότι η ασθένεια είναι μια ψευδαίσθηση…
