Στόουνχεντζ: 8 πράγματα που ίσως δεν γνώριζες για το εμβληματικό αρχαίο μνημείο

Στόουνχεντζ: 8 πράγματα που ίσως δεν γνώριζες για το εμβληματικό αρχαίο μνημείο

Πως κατέληξε το Στόουνχεντζ κάποτε να πωλείται σε δημοπρασία; Τι σχέση έχει ο μάγος Μέρλιν αλλά και ο Κάρολος Δαρβίνος με το μνημείο; Αυτά και αλλά ενδιαφέροντα στοιχεία για το εμβληματικό αρχαίο μνημείο συγκεντρώσαμε στην παρακάτω λίστα:

1

Το Στόουνχεντζ διαμορφώθηκε σε φάσεις.

Γύρω στο 3000 π.Χ. στο σημείο κατασκευάστηκε ένα κυκλικό ανάχωμα αποτελούμενο από τάφρο (σκαμμένο με εργαλεία από κέρατα) με εσωτερική και εξωτερική όχθη. Μέσα στην τάφρο υπήρχαν 56 λάκκοι, οι οποίοι έγιναν γνωστοί ως οι τρύπες του Aubrey, από τον αρχαιοδίφη John Aubrey, ο οποίος τους αναγνώρισε το 1666. Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι στο Στόουνχεντζ υπήρχαν περισσότεροι από 150 τάφοι αποτέφρωσης το διάστημα από το 3000 π.Χ. περίπου έως το 2300 π.Χ., και το έχουν χαρακτηρίσει το μεγαλύτερο γνωστό νεκροταφείο της Βρετανίας.

Οι δύο τύποι λίθων στο κέντρο του μνημείου, οι μεγάλοι σαρσενικοί λίθοι και οι μικρότεροι γαλαζόλιθοι, έφτασαν στο χώρο κάπου γύρω στο 2500 π.Χ. Στη συνέχεια, διαμορφώθηκαν με διάφορες τεχνικές λιθοτεχνίας και τοποθετήθηκαν σε σχηματισμούς. Το τελευταίο στάδιο της κατασκευής ήταν ένας δακτύλιος από λάκκους που τώρα αναφέρονται ως οι τρύπες Υ, που σκάφτηκαν κάπου μεταξύ του 1600 π.Χ. και του 1500 π.Χ. Οι τρύπες Υ περικύκλωναν έναν άλλο δακτύλιο από λάκκους που ονομάζονταν τρύπες Ζ, οι οποίες είχαν σκαφτεί παλαιότερα και περιέβαλλαν τους σαρσενικούς λίθους. Οι ερευνητές δεν έχουν καταλήξει εάν οι τρύπες Y και Z εξυπηρετούσαν κάποιο σκοπό.

Σχέδιο του Στόουνχεντζ σήμερα σύμφωνα με τον Cleal et al και Pitts (πηγή: wikipedia)
Σχέδιο του Στόουνχεντζ σήμερα σύμφωνα με τον Cleal et al και Pitts (πηγή: wikipedia)

ΠΡΟΤΑΣΗ: Αν είστε απ’ αυτούς που σας γοήτευαν οι γεωγραφικοί πονοκέφαλοι, είτε από εκείνους που δεν εκτίμησαν τη Γεωγραφία ποτέ όσο της άξιζε, τότε θα λατρέψετε το βιβλίο Γεωγραφία για εντελώς Αγεωγραφήτους. Θα το βρείτε  εδώ!

2

Είναι μυστήριο πώς έφτασαν οι πέτρες στην τοποθεσία.

Μεταξύ των γρίφων που συνοδεύουν το Στόουνχεντζ είναι πώς οι κατασκευαστές του, που είχαν μόνο πρωτόγονα εργαλεία στη φαρέτρα τους, κατάφεραν να μεταφέρουν όλες αυτές τις ογκώδεις πέτρες στην τοποθεσία. Οι σαρσενικοί λίθοι, που η καθεμία ζυγίζει κατά μέσο όρο 25 τόνους, πιστεύεται ότι μεταφέρθηκαν στην τοποθεσία από το Marlborough Downs, περίπου 30 χιλιόμετρα προς τα βόρεια. Οι γαλαζόλιθοι, που ζυγίζουν από 2 τόνους έως 5 τόνους, πρέπει να  μεταφέρθηκαν από την περιοχή Preseli Hills της Δυτικής Ουαλίας, σε απόσταση μεγαλύτερη από 250 χιλιόμετρα. Υπάρχει η θεωρία ότι οι πέτρες θα μπορούσαν να είχαν σπρωχτεί εκεί από παγετώνες.

Εδώ οι καλοί χάρτες: Που βρίσκεται το Στόουνχεντζ (πηγή: britannica)

Το 2000, μια ομάδα από την Ουαλία ονόματι Menter Preseli προσπάθησε να χρησιμοποιήσει μόνο εργαλεία και μεθόδους της Λίθινης Εποχής για να αναδημιουργήσει το προϊστορικό ταξίδι που έκαναν οι γαλαζόλιθοι. Το έργο περιελάμβανε τη χερσαία μεταφορά ενός λίθου με ένα μεγάλο ξύλινο έλκηθρο και στη συνέχεια τη θαλάσσια μεταφορά της με βάρκα. Ωστόσο, στην πορεία προέκυψαν διάφορα προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της κλοπής του έλκηθρου (βρέθηκε σύντομα αλλά χρειάστηκε ένας γερανός για να ξανατοποθετηθεί η πέτρα). Αργότερα, καθώς η πέτρα μεταφερόταν ανάμεσα σε δύο μακριές βάρκες με κουπιά, έπεσε στο νερό και βυθίστηκε. Οι δύτες εντόπισαν την πέτρα αλλά τελικά, ολόκληρο το έργο εγκαταλείφθηκε.

3

Το Στόουνχεντζ βγήκε κάποτε στο σφυρί.

Ξεκινώντας από τον Μεσαίωνα και για αιώνες μετά, το Στόουνχεντζ ήταν ιδιόκτητο. Μέχρι τα τέλη του 1800, πλήθος επισκεπτών είχε επισκεφτεί την τοποθεσία. Ο Sir Edmund Antrobus, ιδιοκτήτης της γης στην οποία βρίσκεται το Στόουνχεντζ, αντιστάθηκε στις εκκλήσεις των συντηρητών να πουλήσει το ακίνητο στη βρετανική κυβέρνηση. Στις αρχές του 1900, ο γιος του Antrobus τοποθέτησε έναν φράχτη γύρω από το προϊστορικό μνημείο και για πρώτη φορά στην ιστορία του οι επισκέπτες χρεώθηκαν με εισιτήριο. Εν τω μεταξύ, ο βρετανικός στρατός εγκατέστησε μονάδες εκπαίδευσης στη γύρω περιοχή, με αποτέλεσμα στρατιώτες, εξοπλισμός και αεροσκάφη να κατακλύσουν την περιοχή. Μάλιστα μερικά απ’ τα τελευταία συντρίφτηκαν κοντά στο σημείο. Ωστόσο, η ψήφιση του νόμου περί ενοποίησης και τροποποίησης των αρχαίων μνημείων το 1913 προστάτευσε το Στόουνχεντζ από μια σκόπιμη κατεδάφιση. 

Το 1915, αφότου σκοτώθηκε ο κληρονόμος της οικογένειας Antrobus κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, το Στόουνχεντζ βγήκε στο σφυρί, όπου ο ντόπιος Cecil Chubb έγινε ο νέος ιδιοκτήτης με το ποσό των 6.600£. Τρία χρόνια αργότερα, ο Chubb δώρισε το Στόουνχεντζ στην εθνική κυβέρνηση. Σε αναγνώριση αυτής της πράξης, ανακηρύχθηκε ιππότης από τον πρωθυπουργό Lloyd George.

4

Η πληθώρα θεωριών για τον σκοπό του Στόονχεντζ.

Οι εμπνευστές του Στόουνχεντζ δεν άφησαν γνωστά γραπτά αρχεία, έτσι οι μελετητές (και οι μη μελετητές) εικάζουν εδώ και καιρό γιατί κατασκευάστηκε. Στις αρχές του 12ου αιώνα, ο Geoffrey του Monmouth, ένας από τους πρώτους ανθρώπους που έγραψε για την αρχαία τοποθεσία, ισχυρίστηκε ότι είχε στηθεί ως μνημείο για εκατοντάδες Βρετανούς που σκοτώθηκαν από τους Σάξονες. Σύμφωνα με τον Geoffrey, ο μάγος Μέρλιν υποτίθεται ότι ζήτησε οι πέτρες για το μνημείο να αποκτηθούν από το Δαχτυλίδι των Γιγάντων, έναν πέτρινο κύκλο με μαγικές θεραπευτικές δυνάμεις που λέγεται ότι βρίσκεται στην Ιρλανδία. Μια άλλη θεωρία, που προτάθηκε από τον John Aubrey και τον αρχαιολόγο του 18ου αιώνα, William Stukeley, είναι ότι το Στόουνχεντζ χτίστηκε ως ναός των Δρυιδών. Οι σύγχρονοι μελετητές πάντως σημειώνουν ότι η κατασκευή του Στόουνχεντζ προϋπήρχε των Δρυιδών. Ωστόσο, οι σημερινοί Δρυίδες το βλέπουν ως ιερό σημείο.

Θερινό ηλιοστάσιο, λίγο μετά την ανατολή του ηλίου (πηγή: wikipedia)
Θερινό ηλιοστάσιο, λίγο μετά την ανατολή του ηλίου (πηγή: wikipedia)

Μια άλλη θεωρία, που διατυπώθηκε τη δεκαετία του 1960, υποστηρίζει ότι το Στόουνχεντζ ήταν ένας αστρονομικός υπολογιστής που χρησιμοποιήθηκε για την πρόβλεψη των εκλείψεων. Και το 2008, οι αρχαιολόγοι πρότειναν ότι το Στόουνχεντζ ήταν ένα κέντρο θεραπείας, μια προϊστορική εκδοχή της Λούρδης που προσέλκυε αρρώστους και τραυματίες. Εν τω μεταξύ, υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων που πιστεύουν ότι το Στόουνχεντζ είναι ένα σημείο προσγείωσης για αρχαίους διαστημικούς εξωγήινους και οι βρετανικές αρχές έχουν λάβει αναφορές από το κοινό για UFO που αιωρούνται κοντά στο διάσημο μνημείο.

5

Οι συγκεντρώσεις για το Θερινό Ηλιοστάσιο είχαν απαγορευτεί στο Στόουνχεντζ.

Το Stonehenge Free Festival  πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1974 κατά τη διάρκεια του θερινού ηλιοστασίου. Ξεκίνησε ως μια αντιπολιτισμική συγκέντρωση που μεγάλωσε σημαντικά σε μέγεθος με την πάροδο του χρόνου. Μετά την εμφάνιση δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων στο φεστιβάλ του 1984, οι αρχές, που ανησυχούσαν για θέματα όπως η ανοιχτή χρήση ναρκωτικών, απαγόρευσαν την εκδήλωση για το επόμενο έτος. Παρόλα αυτά, την 1η Ιουνίου 1985, ένα μακρύ κονβόι οχημάτων με επίδοξους θαμώνες του φεστιβάλ (που ήταν μέρος ενός κινήματος που ονομάζεται Ταξιδιώτες της Νέας Εποχής) κατευθύνθηκε προς το Στόουνχεντζ.

Αστυνομία και Ταξιδιώτες στη Μάχη του Beanfield (πηγή: wikipedia)

Περίπου 10 χιλιόμετρα από την αρχαία τοποθεσία, η αστυνομία σταμάτησε τη συνοδεία. Οι αφηγήσεις για το τι συνέβη στη συνέχεια ποικίλλουν: Οι αξιωματικοί επιβολής του νόμου ισχυρίστηκαν ότι δέχθηκαν επίθεση από άτομα που βρίσκονταν στα οχήματα, ενώ όσοι ήταν στη συνοδεία είπαν ότι η αστυνομία έσυρε διάφορα άτομα, απρόκλητα, από τα οχήματά τους και τα χτύπησε. Οι Ταξιδιώτες κατέφυγαν σε ένα κοντινό χωράφι, όπου περικυκλώθηκαν από την αστυνομία και ακολούθησε περισσότερη βία. Δώδεκα άτομα νοσηλεύτηκαν και 537 συνελήφθησαν. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες μαζικές συλλήψεις αμάχων τουλάχιστον από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, πιθανώς μία από τις μεγαλύτερες στην αγγλική νομική ιστορία. Στον απόηχο της λεγόμενης Μάχης του Μπίνφιλντ, οι συγκεντρώσεις του θερινού ηλιοστασίου στο Στόουνχεντζ απαγορεύτηκαν μέχρι το 2000.

6

Ο Δαρβίνος μελέτησε τους γαιοσκώληκες στο Στόουνχεντζ.

Η έρευνά του Δαρβίνου περιελάμβανε κι ένα σιδηροδρομικό ταξίδι στο Στόουνχεντζ (πηγή: wikipedia)
Η έρευνά του Δαρβίνου περιελάμβανε κι ένα σιδηροδρομικό ταξίδι στο Στόουνχεντζ (πηγή: wikipedia)

Το 1877, ο φυσιοδίφης Κάρολος Δαρβίνος ταξίδεψε στο Στόουνχεντζ για να μελετήσει ένα θέμα που τον είχε γοητεύσει από καιρό: τους γαιοσκώληκες. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, ο Δαρβίνος, ο οποίος ενδιαφέρθηκε για την επίδραση που είχαν τα σκουλήκια σε αντικείμενα στο έδαφος με την πάροδο του χρόνου, παρατήρησε πώς μια πεσμένη πέτρα στο αρχαίο μνημείο είχε βυθιστεί βαθύτερα στο έδαφος ως αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων των ταπεινών πλασμάτων. Η έρευνα του Δαρβίνου συμπεριλήφθηκε στο τελευταίο του βιβλίο, «The Formation of Vegetable Mold Through the Action of Worms», που δημοσιεύτηκε το 1881.

7

Υπάρχουν κι άλλοι προϊστορικοί πέτρινοι κύκλοι στη Μεγάλη Βρετανία.

Μέρος του Νότιου Εσωτερικού Κύκλου του Avebury στο Wiltshire της Αγγλίας (πηγή: wikipedia)
Μέρος του Νότιου Εσωτερικού Κύκλου του Avebury στο Wiltshire της Αγγλίας (πηγή: wikipedia)

Ενώ το Στόουνχεντζ αναφέρεται ως ο πιο εκλεπτυσμένος αρχιτεκτονικά αρχαίος πέτρινος κύκλος, ο μεγαλύτερος από αυτούς είναι το Avebury, που βρίσκεται 40 χιλιόμετρα βόρεια του Στόουνχεντζ. Το Avebury κατασκευάστηκε μεταξύ του 2850 π.Χ. και του 2200 π.Χ. και σήμερα αποτελείται από ένα τεράστιο κυκλικό ανάχωμα και μία τάφρο που περικλείει 28,5 στρέμματα. Μέσα στην τάφρο υπάρχει ένας εσωτερικός πέτρινος κύκλος που περικλείει δύο μικρότερους πέτρινους κύκλους. Κατά τη Μεσαιωνική εποχή, ένας αριθμός από τις πέτρες γκρεμίστηκαν και θάφτηκαν από ντόπιους χριστιανούς που πίστευαν ότι ήταν ειδωλολατρικά σύμβολα. Αργότερα, μερικές από τις πέτρες διαλύθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν ως οικοδομικά υλικά. Στη δεκαετία του 1930, ο αρχαιολόγος Alexander Keiller αγόρασε την τοποθεσία. Ο Keiller καθάρισε παλιές εξοχικές κατοικίες και αγροκτήματα και έστησε ξανά πολλές από τις πέτρες. Όπως και στην περίπτωση του Στόουνχεντζ, δεν είναι βέβαιο για ποιον ακριβώς σκοπό χρησιμοποιήθηκε το Avebury από τους αρχαίους ανθρώπους.

8

1.000.000 επισκέπτες τον χρόνο.

Οι διαρκείς μύθοι γύρω από το Στόουνχεντζ κάνουν το Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO εξαιρετικά δημοφιλές. Όταν άνοιξε για πρώτη φορά στο κοινό ως τουριστικό αξιοθέατο τον 20ο αιώνα, οι επισκέπτες μπορούσαν να περπατήσουν ανάμεσα στις πέτρες και ακόμη και να σκαρφαλώσουν πάνω τους. Ωστόσο, λόγω σοβαρής διάβρωσης των λίθων, το μνημείο έχει περιφραχτεί από το 1997 και οι επισκέπτες επιτρέπεται να δουν τις πέτρες μόνο από απόσταση με εξαίρεση τις ημέρες του χειμερινού και θερινού ηλιοστασίου και κατά την εαρινή και φθινοπωρινή ισημερία.

Bonus Fact: O Αμερικανός Jim Reinders αφού μελέτησε το πρωτότυπο Στόουνχεντζ διεξοδικά όσο βρισκόταν στην Αγγλία, επέστρεψε στη Νεμπράσκα στο κτήμα του και έφτιαξε μια ρέπλικα του από 39 βίντατζ αμερικάνικα αυτοκίνητα βαμμένα με γκρι μπογιά ως φόρο τιμής προς τον πατέρα του.Τo Carhenge όπως ονομάστηκε, σύντομα εξελίχθηκε σε καλτ προορισμό και έχει κάνει τις εμφανίσεις του σε ταινίες/σειρές/τηλεόραση.

Το Carhenge αποτελείται από 39 αυτοκίνητα τοποθετημένα σε κύκλο με διάμετρο περίπου 29 μέτρα (πηγή: wikipedia)
Το Carhenge αποτελείται από 39 αυτοκίνητα τοποθετημένα σε κύκλο με διάμετρο περίπου 29 μέτρα (πηγή: wikipedia)

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ