Ο Κάρολος Ροβέρτος Δαρβίνος (Charles Robert Darwin, 12 Φεβρουαρίου 1809 – 19 Απριλίου 1882) ήταν Άγγλος φυσιοδίφης και γεωλόγος, ο οποίος έμεινε στην ιστορία ως ο θεμελιωτής της θεωρίας της εξέλιξης, μια σύλληψη που -σύμφωνα με τα λόγια του Τζούλιαν Χάξλεϋ- υπήρξε «αδιαμφισβήτητα η πιο σημαντική ανακάλυψη στον τομέα της βιολογίας». Εισήγαγε τον μηχανισμό της φυσικής επιλογής και ήταν υποστηρικτής της κοινή καταγωγής των ειδών, σύμφωνα με την οποία όλοι προερχόμαστε από έναν κοινό πρόγονο.
Βέβαια ως γεωγραφικοί δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στο ταξίδι του Δαρβίνου με το μικρό πολεμικό Μπιγκλ του Βασιλικού Ναυτικού της Αγγλίας, ένα από τα σπουδαιότερα επιστημονικά και περιπετειώδη ταξίδια που πραγματοποιήθηκαν ποτέ, όταν ακόμη ο μέσος Ευρωπαίος ψαχνόταν και προσπαθούσε δειλά δειλά να προσδιορίσει και να καταγράψει τον άγνωστο κόσμο γύρω του.
Όντας νέος ο Κάρολος αγαπούσε τη γεωλογία, τη φυσική ιστορία και θα προσθέσω και τη γεωγραφία γιατί με βολεύει. Το 1831, σε ηλικία 22 ετών και για τα επόμενα 5 χρόνια, ο νεαρός φυσιοδίφης μας ταξίδευε. Γη του Πυρός, Άνδεις, Βραζιλία, Αργεντινή, Νησιά Γκαλαπάγκος. Στο ημερολόγιο του κατέγραφε με λεπτομέρεια τις παρατηρήσεις του για τον φυτικό και ζωικό πλούτο των μακρινών αυτών τόπων.
Το ταξίδι με το Μπιγκλ και ιδιαίτερα η επίσκεψη του στα Γκαλαπάγκος (σ’ αυτά άλλωστε όφειλε την καταγωγή όλων των απόψεων του), αποτέλεσε την βάση πάνω στην οποία αργότερα, στη φάση της ωριμότητας του, ο Δαρβίνος, θα γράψει το θεμελιακό επιστημονικό του έργο, Η καταγωγή των ειδών, έργο που συντάραξε τον επιστημονικό κόσμο της εποχής του και όχι μόνον, έργο που απέδειξε περίτρανα την καταγωγή του ανθρώπου.
Μετά το ταξίδι με το HMS Beagle, ο Δαρβίνος είχε οδηγηθεί στα πρώτα συμπεράσματα της θεωρίας του, ωστόσο, ανησυχώντας για τις αντιδράσεις από το κοινό αλλά και την εκκλησία, δεν παρουσίασε τις ριζοσπαστικές του ιδέες σχετικά με την εξέλιξη μέχρι το 1858 όταν έκανε κοινή ανακοίνωση με τον Βρετανό συνάδελφο φυσιοδίφη Alfred Russel Wallace, ο οποίος επρόκειτο να δημοσιεύσει κι αυτός μια παρόμοια θεωρία με του Δαρβίνου. Τον επόμενο χρόνο, ο Δαρβίνος δημοσίευσε το επιδραστικό έργο του, «The Origin of Species by Means of Natural Selection» (Η Προέλευση των Ειδών μέσω της Φυσικής Επιλογής).
1. Ο Δαρβίνος γεννήθηκε την ίδια ημέρα με τον Αβραάμ Λίνκολν.
Τόσο ο Δαρβινός όσο και ο Λίνκολν γεννήθηκαν στις 12 Φεβρουαρίου 1809, αλλά σε πολύ διαφορετικά περιβάλλοντα. Ενώ ο 16ος πρόεδρος της Αμερικής γεννήθηκε σε μια ξύλινη κατοικία στην έρημο του Κεντάκι, ο Δαρβίνος γεννήθηκε σε ένα μεγάλο γεωργιανό σπίτι σε ένα κτήμα με θέα στον ποταμό Severn και τη μεσαιωνική πόλη της αγοράς του Shrewsbury της Αγγλίας.
2. Περίμενε περισσότερα από 20 χρόνια για να δημοσιεύσει την πρωτοποριακή θεωρία του για την εξέλιξη.
Το πενταετές ταξίδι του Δαρβίνου σε όλο τον κόσμο με το HMS Beagle, το οποίο έληξε το 1836, του έδωσε ανεκτίμητη έρευνα που συνέβαλε στην ανάπτυξη της θεωρίας του για την εξέλιξη και τη φυσική επιλογή. Ανησυχώντας, ωστόσο, για το κοινό και την εκκλησιαστική αποδοχή της βαθιάς ριζοσπαστικής ιδέας του, δεν παρουσίασε τη θεωρία του σχετικά με την εξέλιξη μέχρι το 1858 όταν έκανε κοινή ανακοίνωση με τον Βρετανό φυσιοδίφη Alfred Russel Wallace, ο οποίος επρόκειτο να δημοσιεύσει με παρόμοια θεωρεία με του Δαρβίνου. Τον επόμενο χρόνο, ο Δαρβίνος δημοσίευσε το επιδραστικό έργο του, «The Origin of Species by Means of Natural Selection» (Η Προέλευση των Ειδών από Μέσα Φυσικής Επιλογής).
3. Ο Δαρβίνος υπέφερε από χρόνιες ασθένειες.
Αφού επέστρεψε από το ταξίδι του σε όλο τον κόσμο, ο Δαρβίνος άρχισε να υποφέρει από εξάντληση, έκζεμα και χρόνιες περιόδους ναυτίας, πονοκεφάλων και ταχυπαλμίας που θα συνεχιζόταν για το υπόλοιπο της ζωής του. Μερικοί υποθέτουν ότι κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του ο Δαρβίνος μπορεί να προσβλήθηκε από μια παρασιτική ασθένεια που ονομάζεται νόσος Chagas που μπορεί τελικά να οδηγήσει σε καρδιακή βλάβη, η οποία τελικά προκάλεσε το θάνατο του Δαρβίνου.
4. Έγραψε μια λίστα με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του γάμου για να αποφασίσει αν θα παντρευτεί.
Ο Δαρβίνος ακόμα και σε θέματα της καρδιάς τα αντιμετώπιζε με τη λογική, έτσι το 1838 συνέταξε μια λίστα με δύο στήλες που σκιαγραφούν τα αρνητικά και τα μειονεκτήματα του γάμου. Εντέλει παντρεύτηκε την πρώτη του ξαδέλφη Emma Wedgwood το 1839.
5. Έγκατέλειψε την ιατρική σχολή.
Ο πατέρας του Δαρβίνου ήταν ένας επιτυχημένος γιατρός που προετοίμαζε τον γιο του να ακολουθήσει τα βήματά του. Αφού πέρασε το καλοκαίρι του 1825 υπηρετώντας ως μαθητευόμενος στην πρακτική του πατέρα του, μπήκε σε μια από τις κορυφαίες ιατρικές σχολές της Βρετανίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Ο Δαρβίνος, όμως, μισούσε τη θέα του αίματος και η βαρεμάρα στις διαλέξεις χτυπούσε κόκκινο. Έφυγε από την ιατρική σχολή και διέλυσε τα όνειρα του πατέρα του.
6. Και αντ’ αυτού σπούδασε θεολογία
Αφού έφυγε από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, ο άνθρωπος που θα αμφισβητούσε το καθιερωμένο θρησκευτικό δόγμα της δημιουργίας εγγράφηκε στο Cambridge για να σπουδάσει θεολογία. «Δεν αμφισβήτησα τότε την αυστηρή και κυριολεκτική αλήθεια κάθε λέξης στη Βίβλο», έγραψε αργότερα. Ωστόσο, η πίστη του Δαρβίνου άρχισε να υποχωρεί αφού έζησε τη δουλεία για τα καλά στο ταξίδι του σε όλο τον κόσμο και μετά το θάνατο τριών παιδιών του. Ο Δαρβίνος, ωστόσο, δεν χαρακτήρισε ποτέ τον εαυτό του ως άθεο αλλά αγνωστικιστή
7. Δοκίμασε να φάει εξωτικά ζώα.
Ο Δαρβίνος όχι μόνο μελέτησε σπάνια ζώα από όλο τον κόσμο, αλλά τα έφαγε επίσης. Ως μαθητής στο Cambridge, δημιούργησε το Gourmet Club, επίσης γνωστό ως Glutton Club, με σκοπό να δειπνήσει «πουλιά και θηρία, τα οποία πριν ήταν άγνωστα στον ανθρώπινο ουρανίσκο». Καθώς γυρνούσε τον κόσμο με το HMS Beagle, ο Δαρβίνος συνέχισε το περιπετειώδες γευστικό ταξίδι δοκιμάζοντας αρμαντίλο, στρουθοκάμηλο και puma («αξιοσημείωτα σαν μοσχάρι στη γεύση του», περιέγραψε).
8. Δεν είπε τη φράση «survival of the fittest». (επιβίωση του καταλληλότερου)
Αν και συνδέεται με τη θεωρία της φυσικής επιλογής του Δαρβίνου, η φράση «επιβίωση του καταλληλότερου» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Άγγλο φιλόσοφο Χέρμπερτ Σπένσερ στο έργο του “Οι αρχές της βιολογίας” του 1864 για να συνδέσει τις οικονομικές και κοινωνιολογικές του θεωρίες με τις βιολογικές έννοιες του Δαρβίνου. Ο Δαρβίνος υιοθέτησε για πρώτη φορά τη φράση στην πέμπτη έκδοσή του «The Origin of Species», που δημοσιεύτηκε το 1869, γράφοντας για τη φυσική επιλογή ότι «η έκφραση που χρησιμοποιούσε συχνά ο κ. Herbert Spencer για την επιβίωση του πιο κατάλληλου είναι μερικές φορές εξίσου βολικό.”
9. Ο Δαρβίνος θάφτηκε μέσα στο Αβαείο του Γουέστμινστερ.
Αφού ο Δαρβίνος πέθανε στις 19 Απριλίου 1882, η οικογένειά του άρχισε τις προετοιμασίες για να τον θάψει στο χωριό όπου είχε περάσει τα τελευταία 40 χρόνια της ζωής του. Ωστόσο, οι φίλοι και οι συνάδελφοί του Δαρβίνου ξεκίνησαν μια εκστρατεία πίεσης για να του δώσουν την υψηλή τιμή ταφής μέσα στο Westminster Abbey του Λονδίνου. Αφού οι εφημερίδες και το κοινό συντάχθησαν με αυτή τη πρόταση, ο Κοσμήτορας του Γουέστμινστερ έδωσε την έγκρισή του. Μία εβδομάδα μετά το θάνατό του, ο Δαρβίνος θάφτηκε στην πιο σεβαστή εκκλησία της Αγγλίας κοντά σε συναδέλφους επιστήμονες όπως οι John Herschel και Isaac Newton.
10. Ο Δαρβίνος εμφανίστηκε στο χαρτονόμισμα των 10 λιρών για 18 χρόνια.
Ξεκινώντας το 2000, ένα πορτρέτο του γενειοφόρου Δαρβίνου εμφανίστηκε στο πίσω μέρος του βρετανικού χαρτονομίσματος των 10 λιρών μαζί με μια εικόνα του HMS Beagle, ενός μεγεθυντικού φακού και εικόνες από τη χλωρίδα και πανίδα που συνάντησε στα ταξίδια του. Η Τράπεζα της Αγγλίας διέκοψε την έκδοση του χαρτονομίσματος το 2018.
Διαβάστε στη συνέχεια: Το Αρχιπέλαγος Τσιλοέ στα νότια της Χιλής
