Το Αρχιπέλαγος Τσιλοέ (Archipiélago de Chiloé) βρίσκεται στα νότια της Χιλής και αποτελείται από περισσότερα από 30 νησιά. Η φυσική ομορφιά, ο πολιτιστικός πλούτος, η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και η fusion κουζίνα είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά που κάνουν τα νησιά του Τσιλοέ να ξεχωρίζουν.
1. Νήσος Τσιλοέ
Το μεγαλύτερο νησί του Αρχιπελάγους είναι η Νήσος ή Μεγαλόνησος Τσιλοέ (Isla Grande de Chiloé). Έχει έκταση 8.394 τετραγωνικά χιλιόμετρα (ελάχιστα μεγαλύτερο της Κρήτης) και είναι το δεύτερο μεγαλύτερο από τα 2.300 περίπου νησιά ολόκληρης της Χιλής (μετά τη Γη του Πυρός). Πρωτεύουσα του νησιού είναι η πόλη Castro στην ανατολική του πλευρά, γνωστή για τα palafitos, τα πολύχρωμα ξύλινα σπίτια χτισμένα πάνω σε πασσάλους.
Το νησί έχει παραλληλόγραμμο σχήμα και διατρέχεται από μια οροσειρά με κατεύθυνση από βορρά προς νότο, παράλληλα με την ακτή του Ειρηνικού. Στα βορειανατολικά επικρατούν συνεχόμενοι λόφοι με ένα μωσαϊκό από βοσκοτόπια, δάση και καλλιεργήσιμες εκτάσεις, ενώ στα νοτιοδυτικά το τοπίο περιλαμβάνει κυρίως δάση και υγροτόπους. Στα δυτικά η ακτογραμμή είναι απότομη και σχετικά ευθεία, ενώ στα ανατολικά σχηματίζει κολπίσκους και φυσικά λιμανάκια. Από την ενδοχώρα της Χιλής χωρίζεται από έναν πορθμό πλάτους περίπου 2 χιλιομέτρων.
Στη δυτική πλευρά του νησιού βρίσκεται το Εθνικό Πάρκο Τσιλοέ, μια έκταση γύρω στα 430 τετραγωνικά χιλιόμετρα στους πρόποδες των βουνών. Περιλαμβάνει ζώνες με αμμόλοφους, βάλτους και εύκρατα δάση της βροχής, ενώ διαθέτει πλούσια θαλάσσια πανίδα. Εκεί ζουν είδη, όπως γαλάζιες φάλαινες, δελφίνια της Χιλής, δελφίνια του Πηλ, θαλάσσιοι λέοντες, θαλάσσιες ενυδρίδες, πιγκουίνοι του Μαγγελάνου και πιγκουίνοι του Χούμπολντ.
Παρά το γεγονός ότι η περιοχή είναι απομακρυσμένη και σε μεγάλο βαθμό ανέγγιχτη, αντιμετωπίζει απειλές λόγω της αστικής ανάπτυξης, της υποβάθμισης των βιοτόπων και της χερσαίας και θαλάσσιας ρύπανσης. Για την αντιμετώπιση της κατάστασης υπάρχουν πρωτοβουλίες (όπως το λεγόμενο Alfaguara project) που στοχεύουν στην έρευνα και διάσωση της θαλάσσιας πανίδας σε συνδυασμό με τη βιώσιμη ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων.
Διαβάστε στη συνέχεια: 26 πράγματα που δεν γνωρίζατε για τους Πιγκουίνους
Γενικά στο Αρχιπέλαγος επικρατούν τα βαλδιβικά (ή βαλδίβια αν προτιμάτε, όνομα που προέρχεται από την πόλη Βαλδίβια της νότιας Χιλής) εύκρατα δάση της βροχής που συναντώνται γενικά στη νότια ζώνη της δυτικής ακτής της Νότιας Αμερικής. Πρόκειται για ιδιαίτερα πυκνά δάση, με πολλά είδη χλωρίδας, ειδικά βρύα και πτεριδόφυτα (κοινώς φτέρες). Η πανίδα περιλαμβάνει πολλά είδη πτηνών, καθώς και θηλαστικά, όπως η αλεπού του Δαρβίνου (που πήρε το όνομά της από τον γνωστό ερευνητή που ήταν ο πρώτος που ανακάλυψε το είδος) και το πουντού, το μικρότερο είδος ελαφιού στον κόσμο.
2. Ιστορία του Αρχιπελάγους
Τα νησιά του Αρχιπελάγους Τσιλοέ, σύμφωνα με την επικρατέστερη θεωρία, κατοικήθηκαν γύρω στο 12.000 π.Χ. από τους Chonos, μια ναυτική νομαδική φυλή. Ωστόσο, την εποχή που τα νησιά κατακτήθηκαν από τους Ισπανούς το 1567, οι κάτοικοί τους ανήκαν σε διάφορα μικροέθνη, όπως οι Cuncos, οι Huilliche και οι Mapuche.
Οι Ισπανοί κονκισταδόρες εισήγαγαν στα νησιά νέες καλλιέργειες και γεωργικές μεθόδους. Η εισαγωγή των χοίρων και της μηλιάς αποδείχθηκαν οι πιο επιτυχημένες, ενώ το σιτάρι δεν κατόρθωσε να εκτοπίσει τις πατάτες που καλλιεργούσαν παραδοσιακά οι ντόπιοι. Μαζί με τους Ισπανούς στα νησιά κατέφθασαν και πολλοί ιεραπόστολοι, αρχικά Φραγκισκανοί και αργότερα Ιησουίτες, οι οποίοι ίδρυσαν πολλές εκκλησίες.
Την εποχή της κυριαρχίας των Ισπανών τα νησιά μεταβλήθηκαν σε ισχυρό προπύργιο της άμυνας ενάντια στις επιδρομές που επιχειρούσαν Άγγλοι και Ολλανδοί στη Χιλή και την Παταγονία. Στις αρχές του 19ου αιώνα, κατά τη διάρκεια του πολέμου ανεξαρτησίας των Χιλιανών κατά των Ισπανών, έμειναν πιστά στους Ισπανούς και πολέμησαν στο πλευρό τους, ενώ έγιναν και καταφύγιο για τους οπαδούς των Ισπανών που διέφυγαν από την κυρίως Χιλή. Τελικά το Αρχιπέλαγος ενσωματώθηκε στην ανεξάρτητη Χιλή το 1826.
Κατά τον 19ο αιώνα έγιναν ορμητήριο για την εξερεύνηση των νοτιότερων περιοχών της χιλιανής Παταγονίας. Αποστολές που οργανώθηκαν στα νησιά εξερεύνησαν τα στενά του Μαγγελάνου, τη λίμνη Llanquihue στη βόρεια Παταγονία και την περιοχή Aysén, την τελευταία μεγάλη περιοχή της Παταγονίας που ενσωματώθηκε στην επικράτεια της Χιλής. Επίσης, πολλοί κάτοικοι των νησιών μετοίκησαν στην ηπειρωτική χώρα και εργάστηκαν ως αγρότες ή εργάτες στους σιδηροδρόμους.
Τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα τα νησιά Τσιλοέ προσανατόλισαν την οικονομία τους στην μεγάλης έκτασης ιχθυοκαλλιέργεια σολομού και πιο πρόσφατα στον τουρισμό. Επίσης, ο πληθυσμός τους μεταβλήθηκε από κατά πλειοψηφία αγροτικό μέχρι τη δεκαετία του 1980 σε 60% αστικό το 2012.
3. Πολιτισμός
Η κουλτούρα των νησιών του Αρχιπελάγους Τσιλοέ αποτελεί ένα μοναδικό μείγμα πολιτισμών, με επιρροές από τους ντόπιους κατοίκους Chono και Huilliche, τους Ισπανούς αλλά και άλλους μετανάστες που εγκαταστάθηκαν εδώ, κυρίως Γερμανούς. Ο πολιτισμός Τσιλοέ διατήρησε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του λόγω της απομόνωσης της περιοχής και των περιορισμένων επαφών της με την υπόλοιπη Χιλή και τον δυτικό κόσμο.
Ίσως το πιο αξιοσημείωτο στοιχείο του πολιτισμού Τσιλοέ είναι η αρχιτεκτονική που συναντάται αποκλειστικά στα νησιά αυτά και διαφέρει από την τυπική ισπανική αποικιακή αρχιτεκτονική. Οι Ιησουίτες και Φραγκισκανοί μισσιονάριοι που εγκαταστάθηκαν εδώ από τον 17ο μέχρι τον 19ο αιώνα, στην προσπάθειά τους να διαδώσουν τον χριστιανισμό, έχτισαν εκατοντάδες ξύλινες εκκλησίες σε ένα εντελώς ασυνήθιστο στυλ που έμεινε γνωστό ως σχολή Chilota και συνδυάζει τοπικές και ευρωπαϊκές επιρροές. Δεκαέξι από τους ναούς αυτούς διατηρούνται μέχρι τις μέρες μας και έχουν εγγραφεί στη λίστα παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.
Πολύ ξεχωριστή είναι και η ντόπια κουζίνα, με βασικά συστατικά της τα ψάρια, τα οστρακοειδή και φυσικά τις άφθονες πατάτες που καλλιεργούνται στα νησιά.
Τέλος, πολύ πλούσιοι και μοναδικοί είναι και οι τοπικοί μύθοι και δοξασίες που περιλαμβάνουν πολλά μυθολογικά ζώα και πνεύματα. Σύμφωνα με τον θρύλο, το αρχιπέλαγος γεννήθηκε από την άγρια μάχη ανάμεσα σε δύο ερπετά, το Ten Ten-Vilu (φίδι της γης) και το Coi Coi-Vilu (φίδι του νερού).
Bonus Facts
- Ο πολύς Κάρολος Δαρβίνος έφτασε στο Αρχιπέλαγος Τσιλοέ στις 28
Ιουνίου 1834 και έμεινε για έξι μήνες, γράφοντας τις εντυπώσεις του στο ημερολόγιό του. Εκείνο που τον εντυπωσίασε ιδιαίτερα ήταν τα παράπονα των ντόπιων «Ινδιάνων» γιατί μετά την ενσωμάτωση των νησιών στο κράτος της Χιλής δεν είχαν πια βασιλιά… - Σοβαρές ζημιές σημειώθηκαν στα νησιά το 1960 στον μεγάλο σεισμό της Χιλής, τον μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί ποτέ, μεγέθους 9,4 με 9,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.
Διαβάστε στη συνέχεια: Τα ταξίδια του Κάρολου Δαρβίνου
Πηγές: Wikipedia [1], [2], Atlas Obscura, Unesco
Μία Απάντηση
Διαβάζοντας,για το ναυάγιο Γουειζερ και ψαχνοντας τον χάρτη,έπεσα την ιστοσελίδα σας.
Πολύ ενδιαφέρουσα,εχω παει Παταγωνία,αλλά όχι Τσιλόε.
Μια αλλη φορά ίσως.