Στη νότια άκρη της διαφιλονικούμενης Κριμαϊκής Χερσόνησου (γνωστή και ως Κριμαία) βρίσκεται η περιφέρεια της Σεβαστούπολης, η οποία από το 2014 αποτελεί την 85η ομόσπονδη ενότητα της Ρωσίας (η Κριμαία είναι η 84η) όπως αποφάνθηκε ο ντόπιος πληθυσμός της Χερσονήσου με δημοψήφισμα του… που αμφισβητεί η Ουκρανία!
Εκεί λοιπόν στα νότια της Σεβαστούπολης (που είναι η μεγαλύτερη πόλη της Χερσονήσου) περίπου 20 χλμ. υπάρχει ο θαυμαστός φυσικός Κόλπος της Μπαλακλάβα που έχει πολλή μεγάλη ιστορία.
Το μήκος του κόλπου είναι 1.500 μέτρα, το μέγιστο πλάτος 425 μέτρα και το βάθος του κυμαίνεται από 5 έως 36 μέτρα.
Μια στενή είσοδος το καθιστά σχεδόν αόρατο από τη θάλασσα και αποτελεί ένα τέλειο φυσικό καταφύγιο προσφέροντας προστασία από εχθρούς και καταιγίδες.
Τέτοιο φυσικό λιμάνι δεν υπάρχει άλλο στη Μαύρη Θάλασσα.
Μεταπολεμικά (Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος) και αφού οι Ναζί είχαν ματαίως να τον καταλάβουν (οι Σοβιετικοί υπερασπιζόμενοι τον Κόλπο δεν έχασαν ούτε έναν μαχητή!) κατά την περίοδο του ψυχρού πολέμου εκεί δημιουργήθηκε βάση υποβρυχίων του στόλου της Μαύρης Θάλασσας και αποθήκη πυρηνικών όπλων. Ήταν δηλαδή ένα “υποκατάστημα” του μεγάλου σοβιετικού ναυστάθμου της Σεβαστούπολης.
Το πολεμικό εργοστάσιο που χτίστηκε στο βουνό Ταύρος και απασχολούσε 3.000 εργαζόμενους (σχεδόν ολόκληρος ο πληθυσμός της πόλης εργαζόταν στη βάση) ήταν κατασκευασμένο να αντέξει πυρηνική επίθεση με βόμβα 100 χιλιοτόνων.
Η Μπαλακλάβα έγινε μια από τις πιο μυστικές (και η παλαιότερη) από τις στρατιωτικές βάσεις στην ΕΣΣΔ, η οποία λειτουργούσε μέχρι το 1993. Το τελευταίο ρωσικό πυρηνικό υποβρύχιο έφυγε από τη βάση, το 1996.
Τα πυρηνικά όπλα που υπήρχαν στη βάση, μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και σύμφωνα με το “Μνημόνιο της Βουδαπέστης” (1994) παραδόθηκαν στη Ρωσία, αλλά οι εγγυήσεις ασφαλείας (του μνημονίου) δεν τηρήθηκαν ποτέ, με αποτέλεσμα… τα βλέπουμε
Σήμερα στη πόλη βρίσκεται το επισκέψιμο Ναυτικό Μουσείο “Balaclava” και η έκθεση πολέμου “Sheremetyev”.
ΠΑΡΑΓΩΝ Νο 1: ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΜΠΑΛΑΚΛΑΒΑ
Την περίοδο των Ρώσο-Τουρκικών Πολέμων από το 1768-1812 (κατά περιόδους) μια ελληνική στρατιωτική δύναμη με επικεφαλής τους έμπειρους στον κλεφτοπόλεμο Θεοδώση Ρεβελιώτη, Λυκούργο Κατσώνη (γιος του Λάμπρου) Κ. Ζαπόνη κ.α. καταφτάνει στην Μπαλακλάβα και συμβάλει σημαντικά στην ρώσικη νίκη κατά των Οθωμανών και την προσάρτηση της Κριμαίας. Η δύναμη αυτή γίνεται γνωστή ως το «Ελληνικό Τάγμα της Μπαλακλάβα».
Τον Φεβρουάριο 1784, η Μπαλακλάβα γίνεται η βάση του Ελληνικού Τάγματος και οι 500 περίπου στρατιώτες του εγκαθίστανται εκεί, μαζί με τις οικογένειες τους.
Το 1802, αν και η δύναμη αυξάνεται στους 1.700 άνδρες και αναβαθμίζεται σε Σύνταγμα Πεζικού, όλοι το γνωρίζουν με το όνομα «Ελληνικό Τάγμα της Μπαλακλάβα».
Το 1797, το «Τάγμα» (που ήταν στην υπηρεσία της “Αγίας Ρωσίας”) φοράει πρασινοκόκκινες στολές και οργανώνεται στα πρότυπα των Κοζάκων του Δον, αφού οι παραδόσεις και τα έθιμα τους μοιάζουν με τα ελληνικά.
Το 1877, συμμετέχει στην καταστολή των Τατάρων (που υποστηρίζονταν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία) και το 1812 πολεμάει ενάντια στον Ναπολέοντα.
Την περίοδο του Κριμαϊκού Πολέμου (1853 – 1856) που φέρνει αντιμέτωπους την “Αγία Ρωσία”, με μια ισχυρή συμμαχία Γαλλίας, Αγγλίας, Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και Βασίλειου της Σαρδηνίας (Savoy-Piedmont-Sardinia) οι άνδρες του υπερασπίζονται με επιτυχία το λιμάνι της Μπαλακλάβα.
Το «Ελληνικό Τάγμα της Μπαλακλάβα» διαλύθηκε το 1859, μετά τον Κριμαϊκό πόλεμο (1856).
ΠΑΡΑΓΩΝ Νο 2: ΟΙ ΑΜΑΖΟΝΕΣ ΤΗΣ ΚΡΙΜΑΙΑΣ
Εκεί στα 1787, η Τσαρίνα Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας, η επονομαζόμενη και Μεγάλη (Γιεκατερίνα ΙΙ Βελίκαγια) θέλησε να κάνει επίδειξη του ρώσικου μεγαλείου. Κάλεσε λοιπόν τους πρεσβευτές των μεγάλων δυτικών δυνάμεων, καθώς και τον βασιλιά της Πολωνίας και τον Αυτοκράτορα της Αυστρίας, Ιωσήφ Β΄ των Αψβούργων, για να τους “ξεναγήσει” στα καινουριοαποχτημένα εδάφη, της Κριμαίας.
Ο καινούργιος αγαπητικός (μετά τον Ορλώφ) της Τσαρίνας ο Γκριγκόρι ο Ποτέμκιν (που οι περισσότεροι τον γνωρίζουμε ως θωρηκτό) είχε την έμπνευση να ξαναζωντανέψει τις αρχαίες Αμαζόνες που κάποτε κάλπαζαν στις ρωσικές πεδιάδες.
Ανάθεσε λοιπόν στους επικεφαλής του «Ελληνικού Τάγματος της Μπαλακλάβα» τον Ταγματάρχη Κ.Γ. Ζαπόνη και τον φίλο του Παύλο Σαράντη (Σαράντωφ) να οργανώσουν ένα γυναικείο στρατιωτικό σώμα! 100 σύζυγοι και θυγατέρες Ελλήνων στρατιωτών κατατάχτηκαν σ’ ένα «Τάγμα Αμαζόνων» με επικεφαλής την Ελένη Ιβάνοβνα Σαράντη (Σαράντοβα) σύζυγο του Ιωάννη Σαράντη. Οι “Αμαζόνες” υποβλήθηκαν σε μια σκληρή και εντατική εκπαίδευση (ιππασία, ξιφομαχία και σκοποβολή).
Στις 24 Μάϊου 1787, καβάλα στ’ άλογα το «Τάγμα Αμαζόνων» με πολύχρωμες στολές και μακρύκανα τουφέκια υποδέχτηκε επίσημα την Μεγάλη Αικατερίνη στο χωριό Χαλκηδόνα (Καντίκιοϊ) μαζί με πολλούς ακόμα Έλληνες κι έναν παπά από την Μπαλακλάβα. Η επίδειξη του Τάγματος που ακολούθησε εντυπωσίασε τους πάντες, τόσο που ο Ιωσήφ Β’ της Αυστρίας εξέφρασε τον ενθουσιασμό του μοιράζοντας ασπασμούς δεξιά κι αριστερά, ενώ επισκέφτηκε και το στρατόπεδο των “Αμαζόνων”.
Στην Ελένη Σαράντη απονεμήθηκε ο βαθμός του λοχαγού κι ένα διαμαντένιο βραχιόλι. Στις “Αμαζόνες” δόθηκε το ποσό των 10.000 ρουβλίων και η τιμή να συνοδέψουν την Τσαρίνα στην υπόλοιπη περιοδεία της.
Όταν η περιοδεία τελείωσε το «Τάγμα Αμαζόνων» διαλύθηκε.
Bonus Fact: H full face κουκούλα
Μια αναφορά στην “Μπαλακλάβα” που μάλλον είναι περισσότερο γνωστή σαν η full face κουκούλα, παρά για τον θαυμαστό και ιστορικό κόλπο της Κριμαϊκής χερσονήσου.
“Μπαλακλάβα” ονομάστηκε η μάλλινη full face κουκούλα που φορούσαν οι Βρετανοί στρατιώτες κατά τη διάρκεια του πολέμου της Κριμαίας (1854) για να προστατευθούν από τις κακές καιρικές συνθήκες.
Αργότερα, στη Σοβιετική Ένωση, η “μπαλακλάβα” έγινε ένα τυπικό ομοιόμορφο εξάρτημα για πολλές μονάδες του Κόκκινου Στρατού. Επίσης συνδέθηκε με την SAS, την ελίτ βρετανική στρατιωτική δύναμη.
Οι “κουκούλες μπαλακλάβα” πλέον έχουν περάσει σε πολλές χρήσεις στη ζωή μας και την φοράνε: οι οδηγοί της F1 & WRC (προστασία από φωτιά) οι “τρομοκράτες”, την φόραγαν οι μαχητές του IRA, οι σκιέρ, οι νέοι αλλά και κάθε ένας άνθρωπoς τις κρύες μέρες του χειμώνα!
Πηγές: Wikipedia, Pavlidiscartoons
Διαβάστε στη συνέχεια: Γιατί η Κριμαία είναι τόσο σημαντική για τη Ρωσία
