Στα νοτιοανατολικά της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, σε μια άνυδρη, υποτροπική περιοχή στην επαρχία του Κερμάν και Σιστάν Μπαλουχιστάν, βρίσκεται ένας τόπος που συγκεντρώνει μερικά από τα πιο ακραία χαρακτηριστικά. Είναι η Έρημος Λουτ (αλλιώς Dasht-e Lut), μια μεγάλη έρημος αλατιού έκτασης 51.800 τετραγωνικών χιλιομέτρων που χαρακτηρίζεται ως ένα από τα πιο ιδιαίτερα και αξιοπερίεργα τοπία στον πλανήτη.
Το όνομά της προέρχεται από τις περσικές λέξεις «Lut» που σημαίνει άδειος ή γυμνός και «dasht που σημαίνει πεδιάδα.
Ουσιαστικά η Λουτ είναι μία από τις λεκάνες απορροής του μεγάλου οροπεδίου του Ιράν που περιβάλλεται από βουνά. Το νερό που ρέει από τα βουνά του Κερμάν κάθε άνοιξη στεγνώνει γρήγορα, πριν προλάβει να φτάσει στη λεκάνη της Λουτ, αφήνοντας πίσω του μόνο πέτρες, άμμο και αλάτι. Στα ανατολικά υπάρχει ένα χαμηλό οροπέδιο που είναι καλυμμένο με αλάτι. Αντίθετα, στο κέντρο ο άνεμος έχει δημιουργήσει ένα ιδιόμορφο τοπίο με κορυφές και χαράδρες που εκτείνεται σε μήκος πάνω από 150 χιλιόμετρα, ενώ οι κορυφές φτάνουν σε ύψος τα 75 μέτρα. Τέλος, στα νοτιοανατολικά υπάρχει μια μεγάλη έκταση άμμου, με αμμόλοφους που αγγίζουν τα 475 μέτρα σε ύψος και κατατάσσονται στους ψηλότερους στον κόσμο.
Η έρημος Λουτ θεωρείται ένα από τα πιο άνυδρα σημεία του πλανήτη, ενώ συχνά αναφέρεται και ως ένα από τα θερμότερα, αν και εξαρτάται από το πώς ορίζει κανείς αυτό το χαρακτηριστικό. Μετρήσεις που έγιναν από τον δορυφόρο Aqua της NASA μεταξύ 2003 και 2010 έδειξαν ότι η πιο θερμή επιφάνεια της γης βρίσκεται στη Λουτ, καθώς η θερμοκρασία της έφτασε στους 70,7°C, αν και η αντίστοιχη θερμοκρασία του αέρα είναι χαμηλότερη.
Το θερμότερο μέρος της Λουτ λέγεται Gandom Beryan που στα περσικά σημαίνει «καβουρδισμένο σιτάρι». Πρόκειται για ένα μεγάλο οροπέδιο στα βορειοδυτικά που έχει εμβαδόν περίπου 480 τετραγωνικά χιλιόμετρα και καλύπτεται από σκούρα λάβα, ένα περίεργο φαινόμενο καθώς δεν υπάρχουν ηφαίστεια σε κοντινή απόσταση. Το όνομά του το οφείλει σε ένα «ατύχημα» που συνέβη εκεί. Μια φορά ένα καραβάνι που μετέφερε σιτάρι αναγκάστηκε να αφήσει το φορτίο του στο μέρος αυτό της ερήμου. Μερικές μέρες αργότερα ένα άλλο περαστικό καραβάνι είδε τους καρπούς του σιταριού να έχουν κυριολεκτικά καβουρδιστεί από τη ζέστη.
Ωστόσο, οι θερμοκρασιακές αυτές ακρότητες δεν είναι το μόνο χαρακτηριστικό που κάνει τη Λουτ ξεχωριστή. Η διάβρωση που προκαλείται από τους ισχυρούς περιοδικούς ανέμους που πνέουν από τα βορειοδυτικά κυρίως μεταξύ Ιουνίου και Οκτωβρίου είναι κολοσσιαίων διαστάσεων και δημιουργεί ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο από πέτρα και άμμο.
Το πιο περίεργο και εξωπραγματικό στοιχείο του περιβάλλοντος της Λουτ είναι τα Kaluts (ή Kalouts), γιγαντιαίοι βραχώδεις σχηματισμοί που ξεπερνούν σε ύψος τα 150 μέτρα. Σύμφωνα με μια θεωρία, πριν χιλιάδες χρόνια στη Λουτ υπήρχε θάλασσα, η οποία άρχισε σιγά σιγά να εξατμίζεται, δημιουργώντας ποτάμια και ρυάκια. Η διάβρωση του εδάφους από το νερό, σε συνδυασμό με τη βροχή και τους ανέμους που μαστίζουν την περιοχή, διαμόρφωσαν αυτούς τους εντυπωσιακούς βράχους που μοιάζουν με κάστρα-φαντάσματα.
Η περιοχή της ερήμου Λουτ είχε χαρακτηριστεί στο παρελθόν ως «αβιοτική ζώνη». Παρά την έλλειψη επαρκών στοιχείων, μπορούμε σήμερα να υποστηρίξουμε ότι η έρημος διαθέτει χλωρίδα και πανίδα -κυρίως έντομα- που έχουν προσαρμοστεί στις ακραίες συνθήκες.
Λόγω της ιδιάζουσας γεωλογικής σημασίας της, η έρημος Λουτ έχει εγγραφεί από το 2016 στον κατάλογο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.
Γνωρίζατε το γεωγραφικό “παράδοξο” ότι η μεγαλύτερη έρημος του κόσμου θεωρείται η Ανταρκτική;
Πηγές: Atlas Obscura, Unesco, Wikipedia, Surfiran, Azuredome, Wondermondo
