Ο Νότιος Πόλος είναι πάντα ένα δημοφιλές θέμα συζήτησης μεταξύ των γεωγραφικών από τότε που ξεκίνησε η περιπέτεια μας. Κάθε φορά που κάποιος αναφέρει την Ανταρκτική, η πρώτη εικόνα που μου έρχεται στο μυαλό είναι ένα ατελείωτο λευκό στρώμα πάγου, απλωμένο μέχρι εκεί που μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι. Αντίθετα, η μεγαλοπρεπής θα μου επιτρέψετε, ήπειρος, φιλοξενεί πολύ πιο συναρπαστικά χαρακτηριστικά από την προαναφερθείσα εικόνα. Ακολουθούν 12 ενδιαφέροντα πραγματάκια για την Ανταρκτική που ενδεχομένως να αγνοείτε:
1. Στην ελληνική γλώσσα, Ανταρκτική σημαίνει «η γη χωρίς αρκούδες».
Ο όρος “Ανταρκτική” σημαίνει κυριολεκτικά το αντίθετο της “Αρκτικής”, επομένως, μπορεί να ονομαστεί “η γη χωρίς αρκούδες”. Ωστόσο, με τις αρκούδες που αναφέρουμε, δεν εννοούμε τα όμορφα θηρία του ζωικού βασιλείου, αλλά τους αστερισμούς – τη Μεγάλη Άρκτο και τη Μικρή Άρκτο. Αυτοί οι αστερισμοί που αποτελούν μέρος της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας είναι ορατοί μόνο στο βόρειο ημισφαίριο. Ως εκ τούτου, η Ανταρκτική ονομάζεται ως «γη χωρίς αρκούδες». Και για να μην έχουμε μπερδέματα οι πολικές αρκούδες ζουν μόνο στην περιοχή της Αρκτικής.
2. Η Ανταρκτική είναι ο τόπος όπου συναντώνται όλοι οι μεσημβρινοί, με αποτέλεσμα ο Νότιος Πόλος να μην έχει συγκεκριμένη ζώνη ώρας.
Καθώς όλες οι νοητές γραμμές γεωγραφικού μήκους συγκλίνουν στο Νότιο Πόλο, οποιαδήποτε ζώνη ώρας μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην ήπειρο. Αν και η επιλογή των ζωνών ώρας ακούγεται συναρπαστική, μπορεί να αποδειχθεί αρκετά μπερδεμένη. Δεδομένου βέβαια ότι κανείς δεν ζει μόνιμα στην Ανταρκτική, αυτό δεν είναι και τόσο μεγάλο πρόβλημα. Για πρακτικούς λόγους όμως, οι ζώνες ώρας στην ήπειρο της Ανταρκτικής βασίζονται στις εκάστοτε εδαφικές διεκδικήσεις. Οι επιστήμονες κι οι ερευνητές που ζουν σε αυτό το τμήμα του Νοτίου Ημισφαιρίου μπορούν να επιλέξουν τη ζώνη ώρας που τους ταιριάζει περισσότερο. Σας φαίνονται και εσάς συναρπαστικά τα facts για τις ζώνες ώρες; Και εμάς! Ορίστε το αφιέρωμα που κάναμε.
3. Σχεδόν ολόκληρη η ήπειρος της Ανταρκτικής καλύπτεται από πάγο με πάχος που κυμαίνεται από 1,5 έως 5 χιλιόμετρα
Θυμάστε την εικόνα που αναφέραμε στην εισαγωγή του άρθρου; Ε τελικά δεν απέχει και πολύ απ’ την πραγματικότητα καθώς ολόκληρη η ήπειρος καλύπτεται από πάγο. Κανείς βέβαια δεν περιμένει το στρώμα του πάγου να είναι τόσο παχύ. Πάνω από το 90% του πάγου παγκοσμίως (περίπου 29 εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα) βρίσκεται στην Ανταρκτική. Και, αν ποτέ λιώσει όλος αυτός ο πάγος, το επίπεδο όλων των ωκεανών θα ανέβει σχεδόν 60 μέτρα.
4. Το μεγαλύτερο ζώο της Ανταρκτικής, ένα έντομο που ονομάζεται «Belgica Antarctica», είναι ένα από τα μικρότερα ζώα στον κόσμο, μήκους περίπου 2 χιλιοστών!
Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση ότι πιγκουίνοι, φώκιες και μερικά μυστηριώδη πλάσματα της γης κατοικούν στην Ανταρκτική, το μεγαλύτερο χερσαίο ζώο που συναντάμε στην ήπειρο είναι ένα έντομο μήκους μόλις δύο χιλιοστών. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι το αφιλόξενο περιβάλλον της περιοχής δεν επιτρέπει να ευδοκιμήσει οποιοδήποτε χερσαίο ον. Αν και πιγκουίνοι και φώκιες εντοπίζονται κατά καιρούς στις ακτές, δεν ζουν πραγματικά εκεί. είναι απλά περαστικοί! Ακόμα και τα θαλασσοπούλια που βλέπουμε στα ντοκιμαντέρ στην τηλεόραση ή στο Διαδίκτυο είναι απλοί επισκέπτες. Ο λόγος για τον οποίο η Belgica Antarctica επιβιώνει στο σκληρό αυτό κλίμα είναι ότι χώνεται κάτω από το πάγο σε βάθος ένα εκατοστού και μπορεί εκεί να διατηρηθεί για πολύ πάνω από 10 μήνες, ακόμα κι αν χαθεί το 70% του νερού του σώματος του!
5.Το όρος Έρεβος είναι η 2η μεγαλύτερη κορυφή της Ανταρκτικής και το νοτιότερο ενεργό ηφαίστειο της Γης.
Το όρος Έρεβος (στα ελληνικά σημαίνει το πολύ βαθύ σκοτάδι) είναι το πιο ενεργό ηφαίστειο σε ολόκληρο το νότιο ημισφαίριο. Αν και καλύπτεται από παγετώνες καθ ‘όλη τη διάρκεια του έτους, το Έρεβος είναι ακόμα αρκετά ζεστός και διατηρεί μια λίμνη λάβας που εκρήγνυται περιστασιακά φτύνοντας κρυστάλλους σχηματισμένους σε μάγμα. Λοιπόν, σας έχουμε και επιχειρηματική ιδέα: αν ποτέ μπορέσετε να συλλέξετε τέτοιους κρυστάλλους και να φτιάξετε κοσμήματα, ίσως κερδίσετε πολλά χρήματα! Δεν είναι και σίγουρο!
6. Η Ανταρκτική φιλοξενεί ένα από τα πιο αλμυρά υδάτινα σώματα σε αυτόν τον πλανήτη με το όνομα λίμνη Don Juan, η οποία διατηρεί την υγρή της κατάσταση ακόμη και στις πιο κρύες μέρες του χρόνου.
Αν και τα περισσότερα υγρά παγώνουν στην Ανταρκτική, η λίμνη Don Juan κατορθώνει να διατηρήσει τη ρευστότητά της. Ακόμη και τους χειμώνες όταν η θερμοκρασία στο Νότιο Πόλο πέφτει κάτω από τους -50 °C, η αλμυρή λίμνη συνεχίζει να παραμένει σε υγρή κατάσταση. Επιβιώνει από τις δύσκολες καιρικές συνθήκες λόγω της αλατότητάς της. Η λίμνη Don Juan είναι η πιο αλμυρή λίμνη στην Ανταρκτική, με επίπεδο αλατότητας πάνω από 47% και έχει τη μεγαλύτερη ποσότητα διαλυμένων στερεών ουσιών στον κόσμο. Συγκριτικά, το επίπεδο αλατότητάς της είναι 18 φορές μεγαλύτερο από τους ωκεανούς και 1,3 φορές μεγαλύτερο από τη Νεκρά Θάλασσα.
7. Οι «καταρράκτες του αίματος» στην Ανταρκτική ρέουν θαλασσινό νερό με χρώμα ...σαν το κόκκινο του αίματος.
Αν και η Ανταρκτική θεωρείται η μεγαλύτερη έρημος στον κόσμο, φιλοξενεί και ασυνήθιστους καταρράκτες. Στην περιοχή McMurdo Dry Valley συναντάμε τους “αιματοβαμμένους καταρράκτες”. Η έρευνα που διεξήχθη από το University of Alaska Fairbanks έδειξε ότι ο λόγος για το περίεργο χρώμα είναι η αντίδραση των μεγάλων ποσοτήτων σιδήρου και νατρίου που υπάρχουν στο νερό με το οξυγόνο όταν εκτίθεται στον αέρα. Ως εκ τούτου, το κόκκινο χρώμα οφείλεται στον οξειδωμένο σίδηρο, με τον ίδιο τρόπο που το σίδερο γίνεται κατακόκκινο όταν σκουριάζει. Μέχρι πρόσφατα, πίστευαν ότι τα φύκια προκαλούσαν τον αποχρωματισμό του νερού.
8. Το Tinder έκανε ντεμπούτο στο Νότιο Ημισφαίριο όταν ένας άνδρας επιστήμονας στην Ανταρκτική κατάφερε να βρει ταίρι μέσω της εφαρμογής με μια γυναίκα που βρισκόταν μόλις 45 λεπτά μακριά.
Η καλή παρέα στην Ανταρκτική είναι ανεκτίμητη και συνήθως σπάνια. Το 2014 έγινε όμως κάτι αναπάντεχο. Η dating εφαρμογή Tinder κατάφερε να βρει ταίρι σε έναν Αμερικάνο επιστήμονα που βρισκόταν στο πιο μοναχικό μέρος στη Γη. Σε απόσταση 45 λεπτών …με ελικόπτερο, ο επιστήμονας βρήκε μια ερευνήτρια. Έκανε το δάχτυλό του δεξιά και σχεδόν αμέσως ειδοποιήθηκε για το “ματσάρισμα!” Γιατί, όσο περίεργο κι αν ακούγεται, η εταιρεία επικοινώνησε ότι αυτό μπορεί να είναι πράγματι το πρώτο τους επιτυχημένο ματσάρισμα στην ήπειρο της Ανταρκτικής. Δυστυχώς, η ερευνήτρια είχε προγραμματίσει να φύγει την επόμενη μέρα.
9. Εάν επιθυμείτε να μείνετε στην Ανταρκτική έναν ολόκληρο χειμώνα, θα πρέπει να συμμορφωθείτε με έναν από τους πιο περίεργους κανόνες: να αφαιρέσετε τους φρονιμίτες και τη σκωληκοειδή απόφυση.
Τα καλοκαίρια, περίπου 1.000-1.500 άνθρωποι μένουν στην περιοχή της Ανταρκτικής. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι ερευνητές και άλλοι είναι βοηθητικό προσωπικό και εξερευνητές. Αν και τα καλοκαίρια δεν είναι καθόλου ευχάριστα, οι χειμώνες παρουσιάζουν ένα πολύ πιο σκληρό πρόσωπο. Εάν επιλέξετε να μείνετε εκεί το χειμώνα, θα πρέπει να αφαιρέσετε τους φρονιμίτες και τη σκωληκοειδή απόφυση. Ο λόγος πίσω από αυτή την παράξενη απαίτηση είναι ότι σε ιατρική κατάσταση έκτακτης ανάγκης, δεν μπορείτε να φύγετε εύκολα κατά τη διάρκεια των χειμώνων.
10. Σε όλόκληρη την Ανταρκτική υπάρχουν μόνο 2 ATM μηχανήματα από την Wells Fargo Bank.
Αν και η Ανταρκτική είναι ένα μέρος όπου τα ψώνια είναι η τελευταία σας προτεραιότητα, υπάρχουν καταστάσεις όπου τα χρήματα έχουν μεγάλη σημασία ακόμα κι εκεί. Παρολαυτά υπάρχει μόνο ένα κέντρο ATM, με δύο μηχανήματα τα οποία διαχειρίζονται από την Wells Fargo Bank και είναι ένας από τους πιο δύσκολους προορισμούς για τους συντηρητές των ATM. Είναι εγκατεστημένα στο σταθμό McMurdo, ο οποίος τυγχάνει να είναι ο μεγαλύτερος επιστημονικός σταθμός στη Γη!
11. Υπάρχει ένα Χιλιανό χωριό στην Ανταρκτική με συνολικό πληθυσμό 100 κατοίκους
H Villa Las Estrellas είναι o ένας από τους δύο οικισμούς σε ολόκληρη την ήπειρο της Ανταρκτικής. Είναι οικισμός της Χιλής και λειτουργεί επίσης ως τουριστικός προορισμός. Η πόλη διαθέτει σχολείο, ταχυδρομείο, τραπεζίτη και πληθυσμό περίπου 100 ατόμων που μειώνεται τους χειμώνες. Η Villa Las Estrellas, που σημαίνει «η Πόλη των Αστέρων» στα Ισπανικά, προσφέρει εκδρομές προς τα αξιοθέατα του μαγευτικού Νότου Πόλου και δραστηριότητες για σκι. Υπάρχει επίσης ένας μικρός ξενώνας που μπορεί να φιλοξενήσει 20 επισκέπτες τη φορά, ραδιοφωνικός σταθμός και πρόσβαση στο Διαδίκτυο, αν και η χρήση του περιορίζεται αυστηρά στους τρεις υπολογιστές που διαθέται το σχολείο.
12. Η Συνθήκη της Ανταρκτικής του 1961, έχει επικυρωθεί από 53 χώρες και διαχωρίζει την ήπειρο ως επιστημονική προστατευόμενη περιοχή, ελεύθερη για επιστημονική έρευνα και στην οποία απαγορεύεται κάθε στρατιωτική δράση.
Η Συνθήκη της Ανταρκτικής υπογράφηκε για πρώτη φορά την 1η Δεκεμβρίου 1959 από δώδεκα χώρες και τέθηκε σε ισχύ το 1961. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει γηγενής ανθρώπινος πληθυσμός στη νότια ήπειρο, η συνθήκη αυτή υπογράφηκε προκειμένου να αποφευχθούν συγκρούσεις μεταξύ των κυρίαρχων εθνών. Απαγορεύει οποιαδήποτε στρατιωτική δραστηριότητα στην περιοχή εκτός από τη βοήθεια για ειρηνική επιστημονική έρευνα. Αν και η Αργεντινή έχει διεκδικήσει την κυριαρχία της σε ένα τεράστιο τμήμα της Ανταρκτικής, ο ισχυρισμός δεν αναγνωρίζεται διεθνώς. Η συνθήκη είχε καταστήσει δυνατή την επιστημονική έρευνα χωρίς καμία πολιτική ή στρατιωτική διαταραχή. Χώρες όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία, η Αργεντινή, η Ρωσία κ.λπ., έχουν δημιουργήσει τους αντίστοιχους σταθμούς επιστημονικής έρευνας σε διάφορα σημεία της ηπείρου. Το Σύστημα Συνθηκών Ανταρκτικής (Antarctic Treaty System ή ATS) ήταν η πρώτη συμφωνία για τον έλεγχο των όπλων που υπογράφηκε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.
