Search
Close this search box.
Search
Close this search box.

Τι είναι ο Αρκτικός Κύκλος; Ποιες χώρες βρίσκονται πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο;

Ο πιο βόρειος από τους πέντε μεγάλους παράλληλους κύκλους της Γης εκτείνεται σε 20.000.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, που ισοδυναμεί περίπου με το 4% της επιφάνειας της Γης. Ο Αρκτικός Κύκλος (ή Βόρειος Πολικός Κύκλος) περνά από τη...
Τι είναι ο Αρκτικός Κύκλος; Ποιες χώρες βρίσκονται πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο;

Ο πιο βόρειος από τους πέντε μεγάλους παράλληλους κύκλους της Γης εκτείνεται σε 20.000.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, που ισοδυναμεί περίπου με το 4% της επιφάνειας της Γης. Ο Αρκτικός Κύκλος (ή Βόρειος Πολικός Κύκλος) περνά από τη Βόρεια Αμερική, τη Γροιλανδία, τη Βόρεια Ασία, τη Σκανδιναβική χερσόνησο και τον Αρκτικό Ωκεανό. 

Χώρες που βρίσκονται πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο

Συνολικά 8 χώρες έχουν εδάφη στον Αρκτικό Κύκλο:

Χώρες στον Αρκτικό Κύκλο
Χώρες στον Αρκτικό Κύκλο

Το γεωγραφικό πλάτος του Αρκτικού Κύκλου εξαρτάται από την κλίση του άξονα της Γης, πράγμα που σημαίνει ότι η θέση του δεν είναι σταθερή. Η αξονική κλίση της Γης κυμαίνεται για 2 μοίρες σε μια περίοδο 40.000 ετών. Αυτή η διακύμανση υπάρχει λόγω των παλιρροιακών δυνάμεων που προκύπτουν από την τροχιά της σελήνης. Ως αποτέλεσμα, ο Αρκτικός Κύκλος κινείται αργά αλλά σταθερά 15 μέτρα προς τα βόρεια κάθε χρόνο.

Τι είναι ο Αρκτικός Κύκλος;

Μια φανταστική γραμμή που περιβάλλει τη γη στο γεωγραφικό πλάτος 66 33′ 38” βόρεια του Ισημερινού. Ο Αρκτικός Κύκλος σηματοδοτεί τη γεωγραφική περιοχή μέσα στην οποία εμφανίζεται το φαινόμενο της πολικής ημέρας και της πολικής νύχτας: βορειότερα του Αρκτικού Κύκλου, ο αρκτικός ήλιος είναι πάνω από τον ορίζοντα για 24 συνεχόμενες ώρες τουλάχιστον για μια μέρα το χρόνο (για έξι μήνες στους πόλους) – φαινόμενο που αναφέρεται συνήθως ως ήλιος του μεσονυχτίου. Παρομοίως, κατά το Χειμώνα, ο Αρκτικός ήλιος θα βρεθεί κάτω από τον ορίζοντα για 24 ώρες τουλάχιστον για μια μέρα το χρόνο. Στις περιοχές που βρίσκονται ακριβώς πάνω στον Αρκτικό Κύκλο, το φαινόμενο της 24ωρης μέρας και 24ωρης νύχτας εμφανίζονται ακριβώς μια φορά το χρόνο, κατά το θερινό (20 ή 21 Ιουνίου) και χειμερινό ηλιοστάσιο (21 ή 22 Δεκεμβρίου) αντίστοιχα.

Το Βόρειο σέλας στον Αρκτικό Κύκλο

Το φθινόπωρο και τον χειμώνα είναι δυνατόν να απολαύσεις το Βόρειο σέλας αν βρεθείς σε χώρα του αρκτικού κύκλου. Ιδανική περίοδος είναι τον Οκτώβρη και τον Νοέμβρη αν αναζητάς πιο ήπιες θερμοκρασίες αλλά αν θέλεις να απολαύσεις όλο το μεγαλείο του φαινομένου σε χιονισμένα τοπία, τότε προγραμμάτισε το ταξίδι σου για τον Ιανουάριο, Φεβρουάριο και τη πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου. Απόφυγε τον Δεκέμβρη γιατί εμφανίζει πολύ μεγάλα ποσοστά συννεφιάς.

Το Βόρειο Σέλας στο Portage της Αλάσκα
Το Βόρειο Σέλας στο Portage της Αλάσκα (πηγή: McKayla Crump/unsplash)

Σύντομη Ιστορία

Η Αρκτική έχει δύσκολες κλιματικές συνθήκες, αλλά αυτό δεν εμπόδισε τους ανθρώπους να κατοικήσουν στην περιοχή.

  • 10.000 χρόνια πριν: Οι άνθρωποι άρχισαν να εγκαθίστανται στα εδάφη της, αποτελώντας τους πρώτους ιθαγενείς της περιοχής. Από τότε και μέχρι τον 15ο αιώνα, αυτό το βόρειο “έθνος” αποτελούνταν ως επί το πλείστο από κυνηγούς και συλλέκτες χωρίς να υπάρχει κάποια συγκεκριμένη οργανωτική δομή.
  • 15ος αιώνας: Ξεκίνησε το πρώτο κύμα του ευρωπαϊκού αποικισμού. Η Νορβηγία, η Φινλανδία, η Σουηδία, η Δανία και η Ρωσία άρχισαν να κινούνται προς τα βόρεια.
  • 16ος αιώνας: Η ευρωπαϊκή επέκταση ξεκινά στην Αμερική. Ο χρυσός και άλλα αγαθά δελεάζουν τους Βρετανούς και τους Γάλλους να εξερευνήσουν τις περιοχές στον Αρκτικό κύκλο. Οι Ευρωπαίοι έμποροι εξάγουν γούνες στην Ευρώπη.
  • 1867: Η ρωσική αυτοκρατορία παραχωρεί την Αλάσκα στην Αμερική
  • Σήμερα: Ο Αρκτικός Κύκλος φιλοξενεί περίπου 4 εκατομμύρια άτομα μαζί με διάφορους πολικούς σταθμούς και μετεωρολογικά κέντρα, μεγάλες και σύγχρονες πόλεις, μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις και θαλάσσιους και χερσαίους δρόμους για μεταφορές.

Στην Αρκτική συναντάμε τους Ινουίτ και τους Ινουπιάτ της Αλάσκας και του Καναδά. Στο ρωσικό Βορρά ζουν οι Komi, οι Sakha, και οι Karelians ενώ στις σκανδιναβικές χώρες (και στην Ρωσία) οι Σαάμι. Οι κάτοικοί του χρησιμοποιούν τη γη και τη θάλασσα για την ένδυση και την τροφή τους.

Η μεγαλύτερη πόλη βόρεια του Αρκτικού Κύκλου είναι το Murmansk στη βορειοδυτική Ρωσία με κάτι περισσότερο από 300.000 πληθυσμό. Στη Βόρεια Αμερική όπου το κλίμα είναι αρκετά πιο σκληρό, οι πόλεις έχουν αρκετά μικρότερο πληθυσμό με την μεγαλύτερη πόλη να είναι το Μπάροου στην Αλάσκα με 4000 κατοίκους.

Murmansk, η μεγαλύτερη πόλη στον Αρκτικό Κύκλο
Μπάροου, Αλάσκα
Μπάροου, Αλάσκα
 ΠόληΧώραΠληθυσμόςΓ. Πλάτος
#1MurmanskΡωσία30766468°58′N
#2NorilskΡωσία17530169°20′N
#3VorkutaΡωσία7055167°30′N
#4TromsøΝορβηγία6800069°40′58″N
#5ApatityΡωσία5969067°34’N
#6SeveromorskΡωσία5007669°04′N
#7BodøΝορβηγία4728267°18′20″N
#8MonchegorskΡωσία4538167°54’N
#9KandalakshaΡωσία3565967°09’N
#10KirovskΡωσία2863967°32’N

Αρκτικό Κλίμα

Μακροί, κρύοι χειμώνες και σύντομα, δροσερά καλοκαίρια είναι χαρακτηριστικά του Αρκτικού κλίματος. Ο θαλάσσιος πάγος, οι παγετώνες και το χιόνι καλύπτει αρκετά μέρη του Αρκτικού κύκλου και για μεγάλες περιόδους του έτους. Οι θερμοκρασίες τον χειμώνα μπορεί να πέσουν κάτω από -50 °C ενώ το καλοκαίρι μπορεί περιστασιακά να υπερβούν τους 30 °C.

Χλωρίδα και Πανίδα

Στον Αρκτικό κύκλο μπορούν να βρεθούν πολικές αρκούδες, αρκτικές αλεπούδες, λύκοι και τάρανδοι, καθώς και διάφορα είδη πτηνών, όπως “χιονισμένες κουκουβάγιες” (εξαιρετικές μεταφράσεις #1), “φαλακροί αετοί” (εξαιρετικές μεταφράσεις #2) και αυτά τις τόσο γοητευτικές φρατέρκουλες του Ατλαντικού και σίγουρα όχι πιγκουίνους όπως πολλοί πιστεύουν. Ο Αρκτικός Ωκεανός παρέχει ένα σπιτικό για διάφορες φάλαινες, φώκιες, ψάρια και πλαγκτόν.

Αν και η Αρκτική θεωρείται ένα μέρος όπου η ζωή δεν ευδοκιμεί ιδιαίτερα, υπάρχουν πάνω από 20000 διαφορετικά φυτά, ζώα, μύκητες και μικροοργανισμοί. Σε ορισμένες περιοχές όπως η χερσόνησος Chukotka και το νησί Wrangle, 40 φυτά και ζώα δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στον πλανήτη.

8 ακόμα πράγματα που δεν γνωρίζατε για τον Αρκτικό Κύκλο

  • Ονομάζεται Αρκτικός γιατί αντιστοιχεί στο νοτιότερο άκρο του αστερισμού της Μεγάλης Άρκτου.
  • Η χαμηλότερη θερμοκρασία που καταγράφηκε στην Αρκτική είναι -68C στη Σιβηρία. Διαβάστε για το Γιακούτσκ, την πιο ψυχρή πόλη του κόσμου.
  • Η Ανταρκτική είναι πιο κρύα από την Αρκτική με την χαμηλότερη καταγεγραμμένη θερμοκρασία να είναι -89.2C.
  • Ο Αρκτικός Ωκεανός καλύπτει 14 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, έκταση λίγο μεγαλύτερη όλοκληρης της Ευρώπης.
  • Η γραμμή του Αρκτικού Κύκλου βρίσκεται περίπου 2650 χιλιόμετρα νότια του Βόρειου Πόλου.
  • Οι γκρίζες φάλαινες μεταναστεύουν 20000 χιλιόμετρα από την Αρκτική στο Μεξικό και επιστρέφουν κάθε χρόνο.
  • Η Ισλανδία βρίσκεται στην πραγματικότητα κάτω από την Αρκτική, αλλά το ισλανδικό νησί Grimsey βρίσκεται ακριβώς πάνω στον Αρκτικό Κύκλο.
  • Αν λιώσει όλος ο πάγος στην Αρκτική, η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει περίπου 7,3 μέτρα. Αντίθετα αν λιώσει όλος ο πάγος της Ανταρκτικής η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει 61 μέτρα.
Picture of Παντελής Κάκαρης
Παντελής Κάκαρης
Τι γίνεται όταν ένας άνθρωπος είναι νερντ της γεωγραφίας και ταυτόχρονα δεν χορταίνει τα ταξίδια; Δημιουργεί το geografikoi.gr

2 Απαντήσεις

  1. Ονομάζεται Αρκτικός γιατί αντιστοιχεί στο νοτιότερο άκρο του αστερισμού της Μεγάλης Άρκτου.
    Τι ακριβώς εννοείτε?? Πως αντιστοιχεί…
    Σας ευχαριστώ για τις καθημερινές και όχι μόνο πληροφορίες….μου έλειπε η παρέα σας

    1. Κι εγώ πρώτη φορά άκουσα αυτή την εξήγηση της ονομασίας.

      Αυτό που φαντάστηκα ότι θα ισχύει είναι ότι η απόσταση των πιο απομακρυσμένων αστεριών του αστερισμού της Μεγάλης Άρκτου από τον νοητό ουράνιο βόρειο πόλο, δηλαδή πρακτικά από τον Πολικό Αστέρα θα είναι 23,5 μοίρες.

      Στους χάρτες των αστεριών φαίνεται από την Μεγάλη Άρκτο ο νοητός Αρκτικός κύκλος να περνάει μέσα από το σώμα της. Εάν την φανταστούμε σαν μια κατσαρόλα με τέσσερα έντονα αστέρια και ένα “χερούλι” με άλλα τρία προς τα αριστερά, τότε ο Αρκτικός Κύκλος περνάει από τη διαγώνιο του κάτω δεξιού αστεριού της κατσαρόλας (του β) και του πάνω αριστερού (του δ). Αυτά τα δύο αστέρια είναι στα όρια του κύκλου. Το χερούλι είναι λίγο πιο νότια, όσο για τα πόδια σε απεικονίσεις της αρκούδας, που σημειώνονται και πολύ αμυδρά αστέρια, αυτά είναι πολύ έξω (πιο νότια) από τον αρκτικό κύκλο.

      Τώρα εάν η απορία είναι πώς αντιστοιχούμε μοίρες και συντεταγμένες στις θέσεις των αστεριών, εδώ μια εξήγηση. Εάν στεκόμαστε σε ένα μέρος της γης με γεωγραφικό πλάτος π.χ. 38 μοίρες βόρεια (του Ισημερινού), τότε σε αυτό το μέρος τη νύχτα όσα αστέρια περνάνε πάνω από το κεφάλι μας (στο ζενίθ) βρίσκονται (ή μάλλον προβάλλονται) σε έναν νοητό κύκλο που αντιστοιχεί στον 38ο βόρειο παράλληλο του ουράνιου θόλου. [Και αυτά που περνούν την ημέρα επίσης, απλώς εκείνα τα βλέπουμε άλλη εποχή.]

      Ελπίζω να βοηθάει η εξήγηση.

      Εάν η απορία ήταν γιατί λέμε ότι είναι στο νοτιότερο άκρο και όλα τα άλλα ήταν γνωστά, τότε, θα έλεγα ότι κι εγώ έχω αυτή την απορία. Πάντως σε γενικές γραμμές βοηθάει αυτή η σύγκριση της θέσης της άρκτου με τον αρκτικό κύκλο! 🙂

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

* Ορισμένοι σύνδεσμοι σε αυτήν την ανάρτηση οδηγούν σε συνεργαζόμενες σελίδες. Εάν αγοράσετε κάτι μέσω αυτών, μπορεί να κερδίσω μια μικρή προμήθεια — η οποία ΔΕΝ σας επιβαρύνει σε κάτι! Με αυτόν τον τρόπο το geografikoi.gr συντηρείται και μπορώ και παρέχω το περιεχόμενο του δωρεάν.