γράφει ο Νίκος Σταματίου
Βιέννη… Ένας δημοφιλής τουριστικός προορισμός, μια πόλη γεμάτη από αξιοθέατα αλλά και με αρκετές εναλλαγές.
Από τη μία έχουμε την αυστηρή αυτοκρατορική πρωτεύουσα, με τον γοτθικό καθεδρικό του Αγίου Στεφάνου, τα ανάκτορα Schönbrunn και Hofburg, την Όπερα.
Από την άλλη έχουμε την πιο εναλλακτική και πρωτοποριακή Βιέννη, του Klimt και των καλλιτεχνών της «απόσχισης» (Secession), της μοντέρνας τέχνης και της φουτουριστικής αρχιτεκτονικής.
Και κάπου ανάμεσα σε αυτά υπάρχει και ο Hundertwasser, ο οποίος είναι μια κατηγορία από μόνος του. Αρχιτέκτονας, σχεδιαστής, εξπρεσιονιστής, οικολόγος πολύ πριν η οικολογία γίνει μόδα και συνείδηση. Θα ξαναμιλήσουμε σε λίγο γι’αυτόν.
Στη γωνία Kegelgasse και Löwengasse, δύο στενά από την όχθη του Δούναβη (ποιες πόλεις διασχίζει ο Δούναβης;), βρίσκεται το Hundertwasserhaus (σπίτι του Hundertwasser), μια πολύ ιδιαίτερη πολυκατοικία, όχι μόνο λόγω των ζωηρών της χρωμάτων. Είναι ένα πολύ οικολογικό κτήριο, αγκαλιασμένο από δέντρα που μεγαλώνουν μέσα στα δωμάτια, οροφή καλυμμένη από χώμα και γρασίδι, εσωτερικές αυλές και καταπράσινα μπαλκόνια.
Ένα άλλο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό είναι ότι σε μεγάλο βαθμό απουσιάζουν οι ευθείες γραμμές. Οι τοίχοι και τα μπαλκόνια αποτελούνται από καμπύλες. Ακόμα και τα πατώματα των διαμερισμάτων είναι καμπυλωτά!
Κατά τ΄ άλλα, πρόκειται για μια κανονική πολυκατοικία που κατοικείται. Διαθέτει 53 διαμερίσματα, 4 γραφεία, 16 ιδιωτικά και 3 κοινόχρηστα μπαλκόνια. Και φυσικά διαθέτει πάρα πολύ πράσινο: 250 δέντρα και θάμνους! Μάλιστα, οι κάτοικοι έχουν κάποιες ελευθερίες που δε συνηθίζονται σε μια κανονική πολυκατοικία: Μπορούν να βάψουν την πρόσοψή τους όσο φτάνει το χέρι τους, ενώ και τα παιδιά είναι ελεύθερα να ζωγραφίσουν στους κοινόχρηστους τοίχους. Πρέπει όμως να φροντίζουν τα φυτά να μεγαλώνουν όσο γίνεται πιο απρόσκοπτα!
Προφανώς το εσωτερικό του κτηρίου δεν είναι επισκέψιμο, αφού κατοικείται. Αν πάτε όμως μέχρι εκεί για να το δείτε εξωτερικά, υπάρχει καφετέρια όπου μπορείτε να καθίσετε! Επίσης, στην απέναντι γωνία βρίσκεται το Hundertwasser village, ένα παλιό κτήριο που αναστηλώθηκε από τον Hundertwasser και περιλαμβάνει επίσης καφετέρια.
Ποιος ήταν όμως αυτός ο Hundertwasser;
Γεννήθηκε στη Βιέννη το 1928 ως Friedrich Stowasser. Κατά τη διάρκεια της κατοχής της Αυστρίας από τους Ναζί έχασε μεγάλο μέρος της οικογένειάς του από την πλευρά της μητέρας του, που ήταν Εβραία. Μετά τον πόλεμο, γράφτηκε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης. Ξεκίνησε ως ζωγράφος, όμως τη δεκαετία του 1950 στράφηκε στην αρχιτεκτονική και στην εφαρμοσμένη τέχνη, σχεδιάζοντας σημαίες, γραμματόσημα, νομίσματα και αφίσες. Τη δεκαετία του 1970 επισκέφτηκε τη Νέα Ζηλανδία, όπου αγόρασε κάποιες εκτάσεις. Εκεί συνειδητοποίησε το όνειρό του να δουλέψει σε αρμονία με τη φύση. Πέθανε το 2000, πάνω στο πλοίο Queen Elizabeth 2 και τάφηκε στη Νέα Ζηλανδία, την οποία θεωρούσε δεύτερη πατρίδα του.
Και τώρα τα πιο ενδιαφέροντα γι’ αυτόν:
- Άλλαξε στο επίθετό του το σλάβικο όνομα Sto (που σημαίνει εκατό) με το αντίστοιχο γερμανικό Hundert. Και στις δύο περιπτώσεις λοιπόν το επίθετό του σημαίνει «Εκατό νερά». Επίσης επέλεξε για τον εαυτό του τα ονόματα Friedensreich Regentag Dunkelbunt που σημαίνουν αντίστοιχα «Ειρηνικό βασίλειο», «Βροχερή μέρα» και «Σκούρο πολύχρωμο». Μπορούμε λοιπόν να πάρουμε μια ιδέα…
- Απεχθανόταν τις ίσιες γραμμές και τα στερεότυπα στην αρχιτεκτονική.
- Το Hundertwasserhaus, το οποίο σχεδίασε μαζί με τον Joseph Krawina, χτίστηκε μεταξύ του 1983 και του 1985. Ο Hundertwasser σχεδίασε και πολλά άλλα κτίρια στην Αυστρία, στη Γερμανία, αλλά και σε άλλες χώρες.
- Ήδη από τη δεκαετία του 1950 υιοθέτησε οικολογικές απόψεις. Προώθησε τη φιλική προς το περιβάλλον αρχιτεκτονική, θεωρούσε υποχρεωτική την παρουσία δέντρων στο αστικό περιβάλλον. Αγωνίστηκε για τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, την προστασία των ωκεανών και των τροπικών δασών και την κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας. Επίσης, από πολύ νωρίς προώθησε τις ιδέες της ανακύκλωσης και της κομποστοποίησης.
- Αρνήθηκε να πληρωθεί για το Hundertwasserhaus, λέγοντας ότι «απέτρεψε να χτιστεί σε αυτόν το χώρο κάτι άσχημο».
- Παρόλο που είχε εντελώς δική του τεχνοτροπία, συχνά παρομοιάζεται με τον Gaudi.
«Η καθημερινή ζωή χωρίς στενή επαφή με τα δέντρα, τα φυτά, το έδαφος και την οργανική ύλη είναι ανάξια του ανθρώπου».
«Το γρασίδι και τα δέντρα πρέπει να είναι σε θέση να αναπτυχθούν σε όλες τις οριζόντιες επιφάνειες κάτω από τον ουρανό, ακόμα και στα φρεάτια του ανελκυστήρα. Όπου υπάρχει χιόνι το χειμώνα, όλα πρέπει να είναι πράσινα το καλοκαίρι.
Το οριζόντιο ανήκει στη φύση.
Το κάθετο ανήκει στον άνθρωπο».
