Οι αρχές του 20ού αιώνα ήταν αναμφίβολα η χρυσή εποχή των θρυλικών υπερωκεανείων, των περίφημων Ocean Liners, τα οποία όργωναν τον Ατλαντικό, ενώνοντας την Ευρώπη με την Αμερική. Τα «ηρωικά» αυτά πλοία κάλυπταν τις αυξημένες ανάγκες μετακίνησης όσων μετανάστευσαν στο Νέο Κόσμο, ένα φαινόμενο που είχε λάβει κολοσσιαίες διαστάσεις την εποχή εκείνη.
Η βρετανική ναυτιλιακή εταιρεία White Star Line (WSL) ιδρύθηκε το 1845 στο Λίβερπουλ και παρείχε υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών και φορτίων ανάμεσα στα εδάφη της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και τις ΗΠΑ. Ενώ άλλες εταιρείες επικεντρώνονταν κατά κύριο λόγο στην ταχύτητα, η WSL έθετε ως κύριο στόχο της την παροχή άνετης μεταφοράς τόσο σε επιβάτες ανώτερων τάξεων όσο και σε απλούς μετανάστες.
Ο αυξημένος ανταγωνισμός στη ναυπήγηση υπερωκεανείων ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία, αλλά και ανάμεσα σε ανταγωνίστριες ναυτιλιακές εταιρείες, οδήγησε τον πρόεδρο της WSL Bruce Ismay το 1907 στην απόφαση να ναυπηγήσει τρία νέα πλοία κατηγορίας Olympic. Σκοπός του ήταν να ξεπεράσει τα υπερωκεάνεια Lusitania και Mauretania της ανταγωνίστριας Cunard Line σε μέγεθος και πολυτέλεια.
Τα τρία αυτά πλοία ήταν το RMS Olympic, το RMS Titanic (ο γνωστός σε όλους Τιτανικός) και το Gigantic που αργότερα μετονομάστηκε σε HMHS Britannic. Τα σχέδια έγιναν από τους ναυπηγούς Thomas Andrews και Alexander Carlisle και την κατασκευή ανέλαβαν τα ναυπηγεία Harland & Wolff στο Μπέλφαστ της Βόρειας Ιρλανδίας.
Το Olympic ήταν το πρώτο που ξεκίνησε να κατασκευάζεται. Στις 16 Δεκεμβρίου 1908 άρχισαν οι εργασίες κατασκευής του, και τρεις μήνες αργότερα ακολούθησε το Titanic. Το Olympic καθελκύστηκε στις 20 Οκτωβρίου 1910 και στη συνέχεια έγινε η εγκατάσταση του μηχανών και του πολυτελούς εσωτερικού. Μετά από σειρά δοκιμών κατευθύνθηκε στο Λίβερπουλ και από εκεί στο Σαουθάμπτον, απ’ όπου απέπλευσε για το παρθενικό του ταξίδι για τη Νέα Υόρκη στις 14 Ιουνίου 1911, φτάνοντας στον προορισμό του στις 21 του ίδιου μήνα.
Με την άφιξή του στη Νέα Υόρκη το Olympic, το μεγαλύτερο πλοίο της εποχής και το πρώτο στη νέα κατηγορία “Superliners”, άνοιξε για το κοινό και δέχθηκε πάνω από 8.000 επισκέπτες. Περισσότεροι από 10.000 θεατές το παρακολούθησαν να αναχωρεί από το λιμάνι της Νέας Υόρκης, για το πρώτο ταξίδι επιστροφής.
Τα δίδυμα υπερωκεάνεια Olympic και Titanic είχαν σχεδόν πανομοιότυπο εσωτερικό. Οι επιβάτες της πρώτης θέσης είχαν στη διάθεσή τους πολυτελείς καμπίνες, μερικές μάλιστα με ιδιωτικά μπάνια. Ως χώρος συνάντησης και γευμάτων λειτουργούσε η μεγάλη υπερλούξ τραπεζαρία, αλλά και το πιο διακριτικό εστιατόριο α-λα-καρτ. Υπήρχε, επίσης, μια πολυτελής σκάλα, κατασκευασμένη αποκλειστικά για τα πλοία της κλάσης Olympic, μαζί με τρεις ανελκυστήρες που μετέφεραν τους επιβάτες στο κατάστρωμα Ε, μια αίθουσα καπνίσματος σε γεωργιανό στυλ, ένα καφέ-βεράντα με φοίνικες, πισίνα, χαμάμ, γυμναστήριο και πολλοί άλλοι χώροι για γεύματα και ψυχαγωγία.
Η δεύτερη θέση διέθετε χώρο καπνίσματος, βιβλιοθήκη, μια ευρύχωρη τραπεζαρία και ένα ασανσέρ. Τέλος, οι επιβάτες της τρίτης θέσης είχαν αξιοπρεπείς παροχές σε σύγκριση με άλλα πλοία, καθώς διέμεναν σε καμπίνες με δύο έως δέκα κουκέτες, ενώ είχαν στη διάθεσή τους ένα χώρο καπνίσματος, μια κοινή αίθουσα και μια τραπεζαρία.
Στις 23:40 της 14ης Απριλίου 1912, και ενώ το Olympic έπλεε από τη Νέα Υόρκη προς το Σαουθάμπτον, το αδερφάκι του Titanic συγκρούστηκε με ένα παγόβουνο και στις 2:20 το πρωί βυθίστηκε, παρασύροντας μαζί του στο βυθό 1.500 ψυχές. Το Olympic άκουγε στον ασύρματο τις εκκλήσεις του Titanic για βοήθεια, βρισκόταν όμως πάνω από 500 μίλια μακριά και δεν μπορούσε να κάνει τίποτα…
Διαβάστε στη συνέχεια: Όταν οι επιζώντες του Τιτανικού γύρισαν σπίτι (+ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ)
Το τραγικό συμβάν της βύθισης του Τιτανικού επηρέασε και το Olympic, καθώς ούτε εκείνο διέθετε αρκετά σωστικά μέσα, γεγονός που ξεσήκωσε απεργία σε τμήμα του πληρώματος με την άφιξή του στην Αγγλία. Η πλοιοκτήτρια εταιρεία, ενώ αρχικά αντέδρασε στις κινητοποιήσεις, τελικά υποχώρησε στα αιτήματα των απεργών και τον Οκτώβριο του 1912 έστειλε το πλοίο στο ναυπηγείο του Μπέλφαστ, προκειμένου να υποβληθεί στις απαραίτητες τροποποιήσεις και αναβαθμίσεις των σωστικών μέσων.
Το 1914, με την κήρυξη του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου, το Olympic συνέχισε να διεξάγει κανονικά τα δρομολόγιά του, χρησιμοποιώντας όμως το λιμάνι του Λίβερπουλ αντί του Σαουθάμπτον. Τον επόμενο χρόνο το πλοίο υπέστη τις αναγκαίες μετασκευές και άρχισε τη θητεία του ως μεταγωγικό. Βάφτηκε, μάλιστα, σε χρώματα παραλλαγής για καμουφλάζ. Πολλές φορές, ενώ έπλεε προς διάφορες κατευθύνσεις μεταφέροντας αγγλικά στρατεύματα, δέχτηκε επιθέσεις από γερμανικά κυρίως υποβρύχια, χωρίς όμως να καταφέρουν να το βυθίσουν. Μάλιστα, στις 12 Μαΐου 1918 το Olympic βύθισε ένα γερμανικό υποβρύχιο U-103 που προσπάθησε να το τορπιλίσει.
Το Olympic ολοκλήρωσε την στρατιωτική του σταδιοδρομία το καλοκαίρι του 1919, και μετά τις απαραίτητες επισκευές -μεταξύ αυτών και την αντικατάσταση της μηχανής κάρβουνου από μηχανή πετρελαίου- επέστρεψε στα προπολεμικά του δρομολόγια στις 25 Ιουνίου 1920.
Για τα επόμενα δέκα χρόνια το πλοίο έζησε τις μεγαλύτερες δόξες του και έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές, ακόμα και για πολλές διασημότητες της εποχής, μεταξύ αυτών η Μαρί Κιουρί, ο Τσάρλι Τσάπλιν, το ζευγάρι ηθοποιών Μαίρη Πίκφορντ και Ντάγκλας Φέρμπανκς, καθώς και ο Πρίγκιπας Εδουάρδος, τότε πρίγκιπας της Ουαλίας. Ένας βασικός λόγος για τη αυξημένη δημοτικότητα του Olympic ήταν το γεγονός ότι ήταν σχεδόν πανομοιότυπο με το αδικοχαμένο Titanic, κι έτσι οι επιβάτες του φαντάζονταν ότι ταξιδεύουν με τον διάσημο αδελφό του…
Η δεκαετία του 1930 δεν άρχισε με ιδιαίτερα ευνοϊκούς οιωνούς για το Olympic, εξαιτίας του οικονομικού κραχ του 1929 και της βαθιάς ύφεσης που επακολούθησε. Ο περιορισμός των μεταναστευτικών ρευμάτων, σε συνδυασμό με την εμφάνιση νέων και πιο σύγχρονων πλοίων στο προσκήνιο, οδήγησε στη σταδιακή μείωση των επιβατών που το προτιμούσαν. Παρά τη ριζική ανακαίνισή του στα τέλη του 1932, η πτώση του αριθμού των επιβατών συνεχίστηκε και τα δρομολόγια άρχισαν πια να είναι ζημιογόνα. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 1933 μετέφερε μόλις 9.000 επιβάτες, ενώ το 1921 είχε φτάσει τους 38.000.
Μετά τη συγχώνευση των δύο ναυτιλιακών εταιρειών White Star Line και Cunard το 1934 και την ναυπήγηση των δύο νέων και υπερσύγχρονων υπερωκεανείων Queen Mary και Queen Elizabeth, τα παλιότερα πλοία άρχισαν σιγά σιγά να αποσύρονται. Έτσι το Olympic, έχοντας πάρει το παρατσούκλι «Παλαιός αξιόπιστος» (Old Reliable), αναχώρησε από τη Νέα Υόρκη για το τελευταίο του ταξίδι στις 5 Απριλίου 1935, αγκυροβόλησε στο Σαουθάμπτον και διατέθηκε προς πώληση. Μερικούς μήνες αργότερα αγοράστηκε για 97.500 λίρες από τον Sir John Jarvis, μέλος του Βρετανικού Κοινοβουλίου, ο οποίος το προώθησε στο λιμάνι του Τζάροου στη βορειοανατολική Αγγλία, προκειμένου να αποσυναρμολογηθεί και να πουληθεί για παλιοσίδερα. Το εσωτερικό του πουλήθηκε σε δημοπρασίες μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
Την εποχή της απόσυρσής του, το Olympic είχε διασχίσει 257 φορές τον Ατλαντικό, είχε μεταφέρει 430.000 επιβάτες στα εμπορικά του δρομολόγια και είχε διανύσει 1,8 εκατομμύρια μίλια.
Ο πολυτελής εσωτερικός διάκοσμος του Olympic, μετά την πώλησή του σε δημοπρασίες, διασκορπίστηκε και εκτίθεται σήμερα σε διάφορα μέρη του κόσμου. Μεγάλο μέρος του σαλονιού της πρώτης θέσης μαζί με τα γνήσια βιτρώ και τα φωτιστικά οροφής από το καπνιστήριο, όπως και μέρος από την περίφημη σκάλα βρίσκονται στο ξενοδοχείο White Swan Hotel στο Alnwick της βορειοανατολικής Αγγλίας. Τμήμα από τα ξύλινα πάνελ που ήταν εντοιχισμένα σε διάφορες αίθουσες έχει χρησιμοποιηθεί στο εστιατόριο «RMS Olympic Restaurant» του κρουαζιερόπλοιου Celebrity Millennium. Επίσης, η καμπάνα της γέφυρας βρίσκεται στο κτήριο της Titanic Historical Society στο Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης, ενώ το ρολόι της μεγάλης σκάλας εκτίθεται στο SeaCity Museum στο Σαουθάμπτον.
Ακολουθεί φωτογραφικό υλικό από το εσωτερικό του Olympic που βρίσκεται στο White Swan Hotel. Ευχαριστώ πολύ τον Χρήστο Κεσίσογλου για την ιδέα για το άρθρο και την παραχώρηση του υλικού!
Bonus Facts
- Τα αρχικά RMS είναι η συντομογραφία του “Royal Mail Ship” (Βασιλικό Ταχυδρομικό Πλοίο) και αναφερόταν σε πλοία που μετέφεραν το βρετανικό ταχυδρομείο, ενώ τα αρχικά HMHS αντιστοιχούν στο “Her or His Majesty’s Hospital Ship” (Πλοίο-Νοσοκομείο της Αυτού ή Αυτής Μεγαλειότητας).
- Στις 15 Μαΐου 1934 συνέβη το χειρότερο ατύχημα στην ιστορία του Olympic. Στις 11:06 το πρωί, και ενώ πλησίαζε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης μέσα σε πυκνή ομίχλη, συγκρούστηκε με το φαρόπλοιο LV-117 σε αβαθή νερά στην επικίνδυνη περιοχή Nantucket ανοιχτά της Μασαχουσέτης. Το μικρότερο σκάφος έπαθε σοβαρές ζημιές από την πρόσκρουση και βυθίστηκε μαζί με τα επτά από τα έντεκα μέλη του πληρώματος.
- Το τρίτο αδελφάκι της κλάσης Olympic της WSL, το HMHS Britannic, ολοκληρώθηκε το 1915 και χρησιμοποιήθηκε ως πλωτό νοσοκομείο κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου. Ωστόσο, στις 21 Νοεμβρίου 1916 προσέκρουσε σε θαλάσσια νάρκη στο Αιγαίο κοντά στην Κέα και βυθίστηκε 55 λεπτά αργότερα, παρασύροντας στο θάνατο 30 ανθρώπους. Το κουφάρι του, το μεγαλύτερο άθικτο επιβατικό πλοίο στο βυθό, ανακαλύφθηκε και εξερευνήθηκε το 1975 από τον Ζακ Υβ Κουστώ.
Πηγές: Wikipedia [1], [2], [3], White Star History, Britannica, SS Maritime
Μία Απάντηση
Το ατύχημα με το πολεμικό HUD δε έχετε αναφέρει.