Σαν Φρανσίσκο
Το Σαν Φρανσίσκο ένα μεγάλο πολιτιστικό, εμπορικό και οικονομικό κέντρο της Πολιτείας της Καλιφόρνια των ΗΠΑ και αποτελεί την 4η πιο πυκνοκατοικημένη πόλη στην Καλιφόρνια με 881.549 κατοίκους, σύμφωνα με την καταμέτρηση του 2019, ενώ η ευρύτερη περιοχή του Κόλπου αριθμεί γύρω στους 7.000.000.
Ήδη οι πρώτοι γηγενείς-κάτοικοι της περιοχής χρονολογούνται περί το 3.000 π.Χ. Οι πρώτοι Ευρωπαίοι που έφτασαν στο Σαν Φρανσίσκο το 1776 ήταν Ισπανοί εξερευνητές από το Μεξικό, οι οποίοι αναγνώρισαν το μεγάλο φυσικό λιμάνι στον Κόλπο ως σημαντική στρατηγική τοποθεσία. Η πόλη πέρασε στα χέρια των Μεξικανών το 1821, μετά την ανεξαρτησία του Μεξικού από την Ισπανία. Το 1835, ο Αμερικανός William Richardson ίδρυσε έναν οικισμό στον Κόλπο του Σαν Φρανσίσκο, που τον ονόμασε Yerba Buena, και όπου μέσα στα επόμενα χρόνια πολλοί Αμερικανοί κατέφθασαν εκεί για να ζήσουν. Έως τα τέλη της δεκαετίας του 1840, και μετά την έκρηξη του πυρετού του Χρυσού στην περιοχή, ο πληθυσμός της πόλης είχε φτάσει από 1.000 κατοίκους σε 25.000. Στις 30 Ιανουαρίου 1847, η πόλη μετονομάστηκε σε Σαν Φρανσίσκο.
Μέσα στα επόμενα χρόνια, η πόλη και η ευρύτερη περιοχή συνέχισαν να αναπτύσσονται και το 1870 στο Σαν Φρανσίσκο κατοικούσαν περίπου 150.000 άνθρωποι, ενώ μέχρι το 1900 το νούμερο αυτό είχε διπλασιαστεί.
Ο καταστροφικός σεισμός των 7,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στις 18 Απριλίου 1906 και οι πυρκαγιές που προκλήθηκαν από τον σεισμό, και οι οποίες έκαιγαν για μέρες, κατέστρεψαν το 80% της πόλης. Το Σαν Φρανσίσκο ανοικοδομήθηκε ταχύτατα μέσα στα επόμενα χρόνια.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η πόλη εξακολούθησε να ανθίζει οικονομικά και να αναπτύσσεται ολοένα και περισσότερο και είναι πλέον ένα από τα πιο σημαντικά οικονομικά και τεχνολογικά κέντρα, ενώ παράλληλα αποτελεί και ένα από τα πιο ακριβά μέρη στις ΗΠΑ για να ζήσει κάποιος.
Αλκατράζ
Θεωρείται ένα από τα πιο γνωστά αξιοθέατα της πόλης και χιλιάδες τουρίστες συρρέουν κάθε χρόνο στο Σαν Φρανσίσκο για να επισκεφτούν τις διάσημες (πρώην) φυλακές υψίστης ασφαλείας των ΗΠΑ.
Η μικρή βραχονησίδα, που βρίσκεται στην είσοδο του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο, όταν εξερευνήθηκε το 1775 από τον Ισπανό υπολοχαγό Juan Manuel de Ayala, ήταν απλώς ένα έρημο μέρος όπου «κατοικούσαν» θαλασσοπούλια. Ο ίδιος το ονόμασε Isla de los Alcatraces («Νήσος των Πελεκάνων»). Στη δεκαετία του 1850, ο στρατός των ΗΠΑ έχτισε ένα φρούριο στο νησί για να προστατεύσει την πόλη, το οποίο όμως αποδείχτηκε μη αναγκαίο κι έτσι το 1868 έγινε στρατιωτική φυλακή. Το 1909, το μεγαλύτερο μέρος του αρχικού φρουρίου κατεδαφίστηκε και χτίστηκε μία νέα φυλακή, γνωστή ως The Rock («Ο Βράχος»), ένα έργο που συντελέστηκε από τους ίδιους τους κρατούμενους.
Μέχρι το 1933 το Αλκατράζ λειτουργούσε ως στρατιωτική φυλακή. Επειδή η τοποθεσία του νησιού και άλλοι εξωτερικοί παράγοντες (όπως τα ισχυρά και παγωμένα ρεύματα του κόλπου) καθιστούσαν σχεδόν αδύνατη την απόδραση από το νησί, η Αμερικανική κυβέρνηση μετέτρεψε το 1934 το Αλκατράζ σε ομοσπονδιακή φυλακή για καταδικασμένους σε φυλάκιση πολίτες που θεωρούνταν ιδιαίτερα επικίνδυνοι, μεταξύ των οποίων οι Al Capone, George Kelly και Robert Stroud. Στις φυλακές κρατούνταν περίπου 250 φυλακισμένοι, τα κελιά των οποίων ήταν σχεδόν 3 επί 1,5 μέτρα.
Έως το 1963 (όταν το νησί έπαψε να λειτουργεί ως φυλακή) είχαν πραγματοποιηθεί 14 απόπειρες απόδρασης, στις οποίες εμπλέκονταν συνολικά 36 άντρες, κάποιοι εκ των οποίων είτε πυροβολήθηκαν, είτε συνελήφθησαν, είτε πνίγηκαν. Κανένας τους δεν κατόρθωσε να αποδράσει και να ζήσει.
Ή μήπως όχι;
Η διάσημη απόδραση από το Αλκατράζ
Το βράδυ της 11ης Ιουνίου 1962 τρεις βαρυποινίτες, ο Frank Morris και τα αδέρφια John και Clarence Anglin, επιχείρησαν να δραπετεύσουν από το νησί με ένα προμελετημένο και πανέξυπνο σχέδιο, του οποίου ο «εγκέφαλος» ήταν ο Frank Morris. Επί μήνες λάξευαν με αυτοσχέδια εργαλεία τον τοίχο γύρω από τον αεραγωγό που συνδεόταν με τα κελιά τους (που βρισκόταν ακριβώς κάτω από τον νιπτήρα), σκάβοντας κυρίως τις ώρες μουσικής, ώστε ο ήχος να καλύπτεται από τα μουσικά όργανα. Μάλιστα, χρησιμοποιώντας χαρτί και οδοντόπαστα κατασκεύασαν ένα ομοίωμα του τοίχου, που το τοποθετούσαν στο μέρος του σκαμμένου τοίχου, ώστε να μην φαίνεται η τρύπα!
Το βράδυ της απόδρασης είχαν τοποθετήσει στα κρεβάτια τους ομοιώματα των κεφαλιών τους (ένα μίγμα από χαρτί υγείας, σαπουνιού και τριχών –ένα από τα αδέρφια δούλευε στο κουρείο της φυλακής) για να δίνουν την εντύπωση πως κοιμόντουσαν και για να μην διεγείρουν τις υποψίες των φρουρών που πραγματοποιούσαν τη βραδινή βάρδια. Αφότου σκαρφάλωσαν από μία καμινάδα της φυλακής, φούσκωσαν την πλαστική λέμβο που είχαν κατασκευάσει οι ίδιοι από 50 αδιάβροχα μπουφάν, τα οποία προηγουμένως είχαν κλέψει και… η συνέχεια άγνωστη!
Πάντως, το μόνο σίγουρο είναι πως η πρωινή βάρδια και καταμέτρηση των φυλακισμένων, το πρωί της 12ης Ιουνίου, επιφύλασσε μία δυσάρεστη έκπληξη για τους φύλακες και τον διευθυντή της φυλακής. Πολλές θεωρίες έχουν καταγραφεί έως και σήμερα. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι οι τρεις άντρες παρασύρθηκαν από τα κύματα από τα ισχυρά ρεύματα εκτός του Κόλπου και έξω στον Ειρηνικό Ωκεανό όπου πνίγηκαν, άλλοι ότι πέθαναν από υποθερμία λόγω της χαμηλής θερμοκρασίας του νερού, ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι οι τρεις άντρες κατόρθωσαν να φτάσουν στις ακτές της πόλης και να διαφύγουν.
Στο κοντινό νησί Angel οι ερευνητές βρήκαν κομμάτια από αδιάβροχα και από τα αυτοσχέδια από κόντρα πλακέ κουπιά των δραπετών, οπότε η επικρατέστερη θεωρία είναι ότι η απόδραση απέτυχε και ότι οι τρεις τους έχασαν τη ζωή τους. Βέβαια, κάποιοι υποστηρίζουν ότι το σχέδιο ήταν αυτό εξαρχής, να φτάσουν μέχρι το νησί Angel και ότι από εκεί θα τους βοηθούσε η μαφία για να φύγουν μία και καλή από το Σαν Φρανσίσκο.
Ωστόσο, μέχρι και σήμερα, η αλήθεια παραμένει άγνωστη και το μυστήριο για την τύχη των τριών άλυτο.
Η διάσημη φυλακή του Αλκατράζ έκλεισε στις 21 Μαρτίου 1963, λόγω των υψηλών λειτουργικών εξόδων, ενώ τη διετία 1969-1971 καταλήφθηκε από μια ομάδα Αμερικανών ακτιβιστών. Πλέον, το νησί είναι ανοιχτό για το κοινό και αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της πόλης.
Bonus Facts
- Η κατασκευή της διάσημης κρεμαστής γέφυρας Golden Gate Bridge ξεκίνησε το 1933 και ολοκληρώθηκε το 1937. Το μήκος της γέφυρας είναι γύρω στα 2,7 χιλιόμετρα.
- Ο σεισμός και η πυρκαγιά του 1906 στοίχισαν τη ζωή σε 3.000 άτομα (αν και κανείς δεν είναι βέβαιος για τον ακριβή αριθμό των νεκρών), κατέστρεψε 25.000 κτήρια και άφησε άστεγους 250.000 ανθρώπους.
- Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η περιοχή του Σαν Φρανσίσκο έγινε σημαντικό και βασικό κέντρο παραγωγής όπλων.
- Η πόλη είχε προσελκύσει σπουδαίους συγγραφείς, όπως ο Mark Twain και ο Jack London, ενώ έγινε κέντρο για τους ποιητές της δεκαετίας του 1950.
- Οι δραπέτες Frank Morris, John και Clarence Anglin παραμένουν μέχρι σήμερα καταζητούμενοι, παρότι το FBI έκλεισε επίσημα την έρευνα το 1979 θεωρώντας πως πνίγηκαν.
- Η διάσημη απόδραση έχει μεταφερθεί και στη μεγάλη οθόνη με πρωταγωνιστή τον Clint Eastwood (Escape From Alcatraz, 1979).