Η ιστορία του Yasuke, του πρώτου καταγεγραμμένου ξένου στον οποίο δόθηκε ο τίτλος του Σαμουράι κατά την πιο ταραχώδη περίοδο της Ιαπωνίας.
Φτάνοντας στις ακτές της Ιαπωνίας το 1579, σε μια εποχή συγκρούσεων και πολέμων, ένας μαύρος σκλάβος Πορτογάλων Ιησουιτών μοναχών θα ανέβαινε στις τάξεις για να γίνει μια θρυλική φιγούρα. Τον θυμόμαστε μόνο με το ιαπωνικό του όνομα, ο Yasuke θα βρεθεί στο πλευρό μιας από τις πιο διάσημες ιστορικές προσωπικότητες της Ιαπωνίας, του Δαίμονα Βασιλιά Όντα Νομπουνάγκα (Oda Nobunaga). Τόσο μεγάλη ήταν η εμπιστοσύνη του Πολέμαρχου στον αφρικανό σαμουράι του, που ήταν ένας από τους ελάχιστους στο πλευρό του όταν δολοφονήθηκε το 1582 στο ναό Honnō-ji.
Η καταγωγή του Yasuke και η άφιξη του στην Ιαπωνία
Παρά τις θρυλικές διαστάσεις του ονόματος, υπάρχουν ελάχιστες διαθέσιμες αναφορές που σχετίζονται με τον Yasuke και, ως εκ τούτου, μεγάλο μέρος της ζωής του παραμένει άγνωστο ακόμη και σήμερα. Αν και κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για την εθνικότητα του, τα αρχεία των Ιησουιτών που γράφτηκαν δεκαετίες αργότερα αναφέρουν ότι πιθανότατα να ήταν από τη Μοζαμβίκη, χωρίς να υπάρχουν βέβαια στοιχεία γι’ αυτό. Άλλοι υποστηρίζουν ότι είχε καταγωγή από τους Jaang ή τους Dinka στο Σουδάν, οι οποίοι είναι γνωστοί για το μεγάλο ανάστημά τους και την πολεμική τους ικανότητα, δύο χαρακτηριστικά τα οποία λέγεται ότι είχε και ο Yasuke.
Ο Yasuke έφτασε στην Ιαπωνία με τον Ιταλό Ιησουίτη ιεραπόστολο Alessandro Valignano. Οι πληροφορίες διίστανται σχετικά με το αν ήταν ή όχι σκλάβος του Ιησουίτη ή, μάλλον, απελευθερωμένος υπηρέτης ή ακόμα και σωματοφύλακας. Ανεξάρτητα από αυτό, η άφιξή του στην Ιαπωνία αποδείχθηκε αμέσως τρανταχτή στους ντόπιους, καθώς οι ξένοι από την Αφρική θεωρούνταν εξαιρετικά σπάνιοι και εξωτικοί, ακόμη και σε σύγκριση με τους λευκούς Ευρωπαίους ομολόγους τους.
Ο Δαίμονας Βασιλιάς
Μόλις το 1581, όταν ο Valignano και η συνοδεία του αναχώρησαν για την πρωτεύουσα του Κιότο, θα ξεκινούσε πραγματικά ο θρύλος του Αφρικανού σαμουράι. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το Κιότο βρισκόταν υπό τον έλεγχο μιας από τις πιο διάσημες ιστορικές προσωπικότητες της Ιαπωνίας και τον πρώτο μεγάλο οραματιστή για την ενοποίηση της Ιαπωνίας: τον Oda Nobunaga. Γνωστός για την εξαιρετική του ανδρεία στον πόλεμο και τη στρατηγική κατά τη διάρκεια του Sengoku Jidai. Μετά από δεκαετίες πολέμου, ο Nobunaga είχε ανέβει τόσο σε ισχύ όσο και σε κύρος, και έγινε ο πιο ισχυρός πολέμαρχος και de facto ηγέτης της Ιαπωνίας μέχρι το 1581.
Όταν παρουσιάστηκαν στον Nobunaga οι Ιησουίτες απεσταλμένοι, ο πολέμαρχος δεν πίστευε στα μάτια του, αφού δεν είχε ξαναδεί μαύρο άνδρα. Νομίζοντας ότι ο Yasuke ήταν βαμμένος με μελάνι, του ζήτησε να γδυθεί μέχρι τη μέση και να τρίψει το δέρμα του. Αποδεικνύοντας ότι αυτό δεν ήταν κάποιο κόλπο, ο Nobunaga έδειξε άμεσο ενδιαφέρον για τον ξένο, δίνοντάς του ένα χρηματικό ποσό στο τέλος της πρώτης τους συνάντησης.
Η φιλία με τον Βασιλιά
Ενώ ο Nobunaga ήταν γνωστός για την εκκεντρικότητά του προς τους ξένους, το ενδιαφέρον που έδειξε ήταν κάτι περισσότερο από ρηχό, επιτρέποντας στον Yasuke να ευημερήσει στην Ιαπωνία. Κατανοώντας γρήγορα την ιαπωνική γλώσσα, ο Yasuke θεωρήθηκε από τον Nobunaga ως ένας καλός συνομιλητής. Επιπλέον, οι άνδρες μοιράζονταν το ίδιο μεράκι για τις τέχνες, συμπεριλαμβανομένου του χορού και του μουσικού δράματος.
Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο ο Nobunaga προτιμούσε να περιβάλλεται από έξυπνους και πειθαρχημένους ανθρώπους ανεξαρτήτως τάξης. Το γεγονός ότι ο Yasuke ήταν ένας από τους λίγους ανθρώπους που επιτρεπόταν να δειπνούν τακτικά μαζί του δείχνει πόσο πολύ εκτιμούσε τη συντροφιά του.
Δεν θα περάσει πολύς χρόνος ώστε ο Nobunaga να ζητήσει από τον Yasuke να ενταχθεί στη συνοδεία του, στην υπηρεσία του ως σαμουράι. Η Ιαπωνία δεν είχε δει ποτέ άλλοτε να χορηγείται αυτή η θέση σε ξένο και, λαμβάνοντας υπόψη την έμφαση που έδινε η κουλτούρα τους στην τιμή και την αξία, είναι πολύ απίθανο αυτό να οφείλεται μόνο στον νεποτισμό (οικογενειοκρατία).
Δεν υπήρχε καμία πιθανότητα να γίνει σαμουράι οποιοσδήποτε άνθρωπος χωρίς προηγούμενη πολεμική εκπαίδευση σε λιγότερο από ένα χρόνο, όταν άλλοι σαμουράι εκπαιδευόντουσαν από πολύ νεαρή ηλικία. Ανεξάρτητα από το παρελθόν του, ο Yasuke βρέθηκε στο πλευρό του πιο ισχυρού νταΐμιο στην Ιαπωνία.
Το περιστατικό στον Ναό Honnō-ji
Μέσα σε ένα χρόνο, ο Yasuke είχε γίνει αναπόσπαστο κομμάτι του στενού κύκλου του Nobunaga. Αξιωματούχοι, στρατηγοί και επισκέπτες θα αναφερθούν σ’ αυτόν τον τεράστιο Αφρικανό σαμουράι στο πλευρό του νταΐμιο στα ημερολόγιά τους. Το επιβλητικό του ανάστημα σχεδόν δύο μέτρων (189 εκ.) είχε κάνει τρομερή εντύπωση ενώ ήταν συχνοί οι έπαινοι από τον Nobunaga επισημαίνοντας ότι είχε τη δύναμη δέκα ανδρών.
Ως σαμουράι, ο Yasuke αναμενόταν να συνοδεύει τον νταΐμιο του παντού και το καλοκαίρι του 1582, θα αναχωρούσε από την πρωτεύουσα ανατολικά με τον Nobunaga για να επιθεωρήσει τα πρόσφατα κατακτημένα εδάφη της φυλής Takeda. Εκεί θα συνέχιζε να συναντά υψηλόβαθμα και εξέχοντα μέλη της εποχής, συμπεριλαμβανομένου του Tokugawa Ieyasu, ο οποίος θα ενοποιούσε τελικά όλη την Ιαπωνία και θα διεκδικούσε τον μανδύα του Shogun.
Το ταξίδι διακόπηκε από ένα αίτημα για στρατιωτική βοήθεια στα δυτικά από έναν από τους στρατηγούς του Nobunaga και οι δύο άνδρες αναχώρησαν γρήγορα προς τα εκεί, κάνοντας μια μικρή στάση στο ναό Honnō-ji στο Κιότο για να ξεκουραστούν. Εδώ ο Nobunaga βρέθηκε προδομένος από τον ύπουλο στρατηγό Akechi Mitsuhide και το ιερό δέχτηκε επίθεση από δεκατρείς χιλιάδες στρατιώτες, ενώ η φρουρά του Nobunaga αριθμούσε μερικές δεκάδες άνδρες, συμπεριλαμβανομένου του Yasuke.
Παρά την απελπιστική κατάσταση, ο Yasuke και οι υπόλοιποι άνδρες κατάφεραν να κρατήσουν μακριά τους επιτιθέμενους και τους εμπόδισαν να εισέλθουν στο ιερό. Ωστόσο, γνωρίζοντας ότι δεν υπήρχε πιθανότητα διαφυγής, ο Nobunaga και αρκετοί από τους υπηρέτες του διέπραξαν seppuku και έβαλαν φωτιά στο ιερό, επιτρέποντας στον Yasuke να δραπετεύσει μαζί με τον γιο του Nobunaga, ο οποίος είχε επίσης δεχτεί επίθεση σε ένα κοντινό κάστρο.
Η εξαφάνιση του Yasuke
Δυστυχώς, ακόμη και με τη θαυματουργή απόδρασή του, δεν κατάφερε να φτάσει μακριά πριν ξαναβρεί τον εαυτό του να πολεμά. Σύντομα αυτός και ο γιος και ο κληρονόμος του Nobunaga θα βρεθούν κυκλωμένοι από τις δυνάμεις του Mitsuhide. Πολέμησε μέχρι που συνελήφθη μετά τον θάνατο του γιου του Nobunaga. Η μοίρα του από αυτό το σημείο και μετά είναι δυστυχώς ασαφής, με αντικρουόμενες αναφορές να υπάρχουν κυρίως μόνο από μη επιβεβαιωμένες πηγές. Κάποιοι λένε ότι σκοτώθηκε, ενώ άλλοι λένε ότι όταν τον έφεραν ενώπιον του Mitsuhide, υποτίμησε την καταγωγή του και τον εξόρισε σε μία χριστιανική εκκλησία στο Κιότο.
Από αυτό το σημείο και μετά, δεν υπάρχει καμία αναφορά σε οποιονδήποτε άλλο Αφρικανό σαμουράι. Όσο για το τι απέγινε ο Yasuke, υπάρχουν μόνο εικασίες.
Μικρή παρένθεση: Τι στο καλό γύρευαν όμως 36 σαμουράι, οπλισμένοι με katanas και wakizashis, ντυμένοι με το παραδοσιακό kamishimo, να ποζάρουν μπροστά από τη Σφίγγα της Γκίζας; Διαβάστε το άρθρο μας εδώ.
Οι απεικονίσεις του αφρικανικού σαμουράι είναι λιγοστές μέχρι και τις μέρες μας, παρά τη μοναδικότητά του και τη σχεδόν φανταστική ιστορία του. Δεν σχεδιάστηκε ή ζωγραφίστηκε ποτέ από κανέναν μοντέρνο ή σύγχρονο καλλιτέχνη, ενώ υπάρχουν μόνο κομμάτια ιαπωνικής τέχνης δύο περιόδων που θα μπορούσαν να απεικονίζουν τον πιο ιδιαίτερο σαμουράι του Nobunaga.
Το πρώτο είναι ένα κουτί για μελάνι κατασκευασμένο σε στυλ Rinpa, το οποίο απεικονίζει έναν ψηλό, μαύρο άνδρα ντυμένο με υψηλής ποιότητας πορτογαλική ενδυμασία που φορούσαν συνήθως Ιησουίτες που δρούσαν στη Γκόα και την ανατολική Αφρική. Το δεύτερο είναι αυτό ενός μαύρου παλαιστή του σούμο, που αντιμετωπίζει έναν σαμουράι, που πιστεύεται ότι είναι ο ίδιος ο Oda Nobunaga.
Παρά το γεγονός ότι η ιστορία του είχε ξεχαστεί για σχεδόν τετρακόσια χρόνια, το ενδιαφέρον γύρω από τον Yasuke αναζωπυρώθηκε. Έχουν δημιουργηθεί μια σειρά από έργα (σειρές, manga, ιστορίες), είτε βασισμένα είτε εμπνευσμένα από τη ζωή του σαμουράι. Αν μη τι άλλο, η δημοτικότητα του θρύλου συνεχίζει να βρίσκεται σε ανοδική πορεία.
Αυτή τη στιγμή δύο μεγάλα στούντιο του Χόλιγουντ βρίσκονται στη διαδικασία δημιουργίας ταινιών δράσης με πρωταγωνιστή τον αινιγματικό σαμουράι. Επιπλέον, μόλις τον περασμένο Απρίλιο, το Netflix κυκλοφόρησε μια σειρά κινουμένων σχεδίων εναλλακτικής πραγματικότητας, με το όνομα Yasuke, η οποία έτυχε θετικής υποδοχής από τους κριτικούς.
Δείτε επίσης 18 εντυπωσιακότατες χρωματισμένες φωτογραφίες των τελευταίων σαμουράι.
Πηγές: The Collector, Wikipedia
