O Χριστόφορος Κολόμβος, πιστεύεται ότι γεννήθηκε στη Γένοβα της Ιταλίας το 1451, αν και υπάρχουν πολλές θεωρίες γύρω από τη εθνικότητα του, μεταξύ των πιο εξεζητημένων ότι ήταν Σκωτσέζος, Έλληνας (διαβάστε περισσότερα εδώ) ή ακόμα και γιος ενός Πολωνού βασιλιά. Παρόλο που η οικογένειά του δεν είχε καμία σχέση με την θάλασσα, ο Κολόμβος, έφηβος ακόμα πιάνει δουλειά σε ένα εμπορικό πλοίο μέχρι το 1476. Τότε καθώς έπλεαν κοντά στις ακτές της Πορτογαλίας, πειρατές επιτέθηκαν στο πλοίο του.
Το σκάφος του βυθίστηκε, αλλά ο 25χρονος Κολόμβος καταφέρνει να επιβιώσει πάνω σε ένα ξύλο και να ξεβραστεί στην ακτή. Από κει πήγε στη Λισαβόνα και με την ευκαιρία, σπούδασε μαθηματικά, αστρονομία, χαρτογραφία και πλοήγηση. Ό,τι χρειαζόταν δηλαδή για το σχέδιο που είχε στο μυαλό του και που θα άλλαζε τον κόσμο για πάντα.
Στο τέλος του 15ου αιώνα, ήταν σχεδόν αδύνατο να φτάσει κάποιος στην Ασία από την Ευρώπη μέσω ξηράς. Η διαδρομή ήταν μακρά και επίπονη και οι όχι και τόσο ευχάριστες συναντήσεις με εχθρικούς στρατούς, δύσκολες να αποφευχθούν. Οι Πορτογάλοι πρώτοι έλυσαν το πρόβλημα αυτό μέσω θαλάσσης. Έπλεαν νότια κατά μήκος της ακτής της Δυτικής Αφρικής και περνούσαν το ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.
Άλλα ο πανούργος Κολόμβος είχε άλλα πλάνα. Αντί να κάνει τον κύκλο της αφρικανικής ηπείρου σκέφτηκε να ταξιδέψει δυτικά στον Ατλαντικό ωκεανό. Καλή σαν σκέψη, αλλά οι υπολογισμοί του ήταν λάθος. Υποστήριζε ότι η περιφέρεια της Γης ήταν πολύ μικρότερη απ’ ότι οι σύγχρονοι του πίστευαν ότι ήταν, υποστηρίζοντας ότι το ταξίδι από την Ευρώπη στην Ασία είναι σχετικά παιχνιδάκι.
Παρουσίασε λοιπόν αυτό του το σχέδιο στους αξιωματούχους της Πορτογαλίας, της Γαλλίας και της Αγγλίας χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Εκεί που βρήκε πρόσφορο έδαφος ήταν στην Ισπανία και στον Φερδινάνδο της Αραγονίας και την Ισαβέλλα της Καστίλης το έτος 1492.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τι σημαίνει το αυγό του Κολόμβου;
Το πρώτο ταξίδι του Κολόμβου
Στις 3 Αυγούστου λοιπόν ο Κολόμβος μαζί με το πλήρωμα του έφυγαν από την Ισπανία με 3 πλοία, το Νίνια, την Πίντα και τη Σάντα Μαρία. Στις 12 Οκτωβρίου τα πλοία έφτασαν στην ξηρά, όχι φυσικά στις Δυτικές Ινδίες αλλά 8000 μίλια μακριά σ ένα από τα νησιά Μπαχάμες, το πιο πιθανόν στο Σαν Σαλβαδόρ. Ο ναύτης που πρωτοείδε την Νέα Γη λεγόταν Rodrigo de Triana.
Το ταξίδι συνεχίστηκε για μήνες, πηγαίνοντας από νησί σε νησί της Καραϊβικής αναζητώντας «μαργαριτάρια, πολύτιμους λίθους, χρυσό, ασήμι, μπαχαρικά και άλλα εμπορεύματα» που μάταια είχε υποσχεθεί στους Ισπανούς προστάτες του. Τον Ιανουάριο του 1493 άφησε περίπου 40 άνδρες στον οικισμό Ισπανιόλα που είχε ιδρύσει στην σημερινή Αϊτή και αναχώρησε για την Ισπανία με το Νίνια και την Πίντα.
Κατά το ταξίδι του κρατούσε ένα ημερολόγιο με όλες τις λεπτομέρειες! Από την άγρια φύση που συνάντησε, τον καιρό, τις διαθέσεις του πληρώματος αλλά το πιο σημαντικό ήταν οι εντυπώσεις από τις πρώτες επαφές με τους αυτόχθονες και τα σχέδια του για την υποδούλωση τους.
«Μας έφεραν παπαγάλους και μπάλες από βαμβάκι και δόρυ και πολλά άλλα πράγματα, τα οποία αντάλλαξαν για τις γυάλινες χάντρες και τα κουδούνια γερακιών. Αντάλλαξαν πρόθυμα όλα όσα είχαν… Έχουν καλοφτιαγμένα σώματα και όμορφα χαρακτηριστικά… Δεν φέρουν όπλα και δεν γνωρίζουν το σίδερο.
Θα γινόντουσαν καλοί υπηρέτες, μπορούμε να τους υποτάξουμε και να τους κάνουμε ό,τι θέλουμε.»
Περίπου έξι μήνες αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 1493, ο Κολόμβος επέστρεψε στην Αμερική. Μετά λύπης του είδε την Ισπανιόλα κατεστραμμένη και άφησε τους αδελφούς του Bartolomeo και Diego στο πόδι του για ανοικοδόμηση, μαζί με μέρος του πληρώματος και εκατοντάδες αυτόχθονες σκλάβους.
Στη συνέχεια, κατευθύνθηκε προς τα δυτικά για να συνεχίσει την άκαρδη αναζήτηση για χρυσό και άλλα αγαθά. Η ομάδα του περιλάμβανε τώρα μεγάλο αριθμό αυτόχθονων που είχαν υποδουλώσει οι Ευρωπαίοι. Αντί του υλικού πλούτου που είχε υποσχεθεί στους Ισπανούς μονάρχες, έστειλε περίπου 500 σκλάβους στη βασίλισσα Ισαβέλλα, γεγονός που δεν της άρεσε καθόλου καθώς πίστευε ότι είναι πλέον Ισπανοί υπήκοοι και τους επέστρεψε πίσω.
Τον Μάιο του 1498, ο Κολόμβος έπλευσε δυτικά στον Ατλαντικό για τρίτη φορά και τα πράγματα δεν πήγαν τόσο καλά! Αφότου επισκέφτηκε το Τρινιντάντ και την ηπειρωτική χώρα της Νότιας Αμερικής, επέστρεψε στον εξαθλιωμένο πλέον οικισμό Ισπανιόλα, όπου οι άποικοι είχαν πραγματοποιήσει μια αιματηρή εξέγερση ενάντια στους αδελφούς Κολόμβου. Οι συνθήκες ήταν τόσο κακές που οι ισπανικές αρχές έπρεπε να στείλουν έναν νέο κυβερνήτη για να αναλάβει. Ο Κολόμβος συλλαμβάνεται και επιστρέφει στην Ισπανία αλυσοδεμένος.
Τα εγκλήματα του Κολόμβου
Εν τω μεταξύ, ο γηγενής πληθυσμός Taino υποδουλωμένος εργαζόταν σε φυτείες και έψαχναν για χρυσό. Στο τέλος ο πληθυσμός τους αποδεκατίστηκε και μέσα σε 60 χρόνια μετά την έλευση του Κολόμβου, είχαν μείνει μόνο μερικές εκατοντάδες από τους 250,000 που έμεναν αρχικά στο νησί τους.
Το 1502, απαλλαγμένος από τις πιο σοβαρές κατηγορίες, αλλά και τους τίτλους ευγενείας που του είχαν αποδοθεί, ο γεράκος Κολόμβος έπεισε το ισπανικό στέμμα να ναυλώσει ένα τελευταίο ταξίδι στον Ατλαντικό. Αυτή τη φορά, ο Κολόμβος έφτασε μέχρι τον Παναμά – λίγα μίλια μακριά από τον Ειρηνικό Ωκεανό – όπου έπρεπε να εγκαταλείψει δύο από τα τέσσερα πλοία του μετά από ζημιές από καταιγίδες και εχθρικούς ιθαγενείς. Σίγουρα δεν ήταν το πιο επιτυχημένο ταξίδι του, επέστρεψε στην Ισπανία και πέθανε το 1506.
Ποιος ανακάλυψε την Αμερική;
Το ταξίδι του πάντως ξεκίνησε αιώνες εξερεύνησης και εκμετάλλευσης της Αμερικανικής ηπείρου μεταφέροντας ανθρώπους, ζώα, τρόφιμα και ασθένειες σε διάφορες κουλτούρες. Το σιτάρι του Παλαιού Κόσμου έγινε το βασικό φαγητό για τους Αμερικάνους, ο αφρικανικός καφές και τα ασιατικά ζαχαροκάλαμα έγιναν κερδοφόρες καλλιέργειες στη Λατινική Αμερική, ενώ αμερικανικές τροφές όπως το καλαμπόκι, οι ντομάτες και οι πατάτες εισήχθησαν στην καθημερινή διατροφή των Ευρωπαίων.
Σήμερα, ο Κολόμβος θεωρείται δικαίως μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, ναι μεν ανακάλυψε τον Νέο Κόσμο με τα τολμηρά ταξίδια του αλλά ήταν και ο λόγος καταστροφής των γηγενών πολιτισμών.
6 πράγματα που δεν γνωρίζατε για τον Χριστόφορο Κολόμβο
Όταν ήταν μόλις 19 ετών, το 1470, ο Κολόμβος έκανε το πρώτο του ταξίδι σε ένα από τα πλοία του εργοδότη του στο νησί της Χίου στο Αιγαίο Πέλαγος, το πιο κοντινό ταξίδι στην Ασία που έκανε ποτέ. Στο δεύτερο ταξίδι στη Χίο το 1475 έμαθε πια πώς να πλοηγεί και να κατευθύνει ένα πλοίο σε ανοιχτή θάλασσα.
Στοιχεία από λείψανα δείχνουν ότι ο Κολόμβος και το πλήρωμά του επέστρεψαν στον Παλιό Κόσμο μαζί με τη σύφιλη, μία από τις πρώτες παγκόσμιες ασθένειες που επηρέασαν δραματικά την Ευρώπη.
Μέχρι την ημέρα που πέθανε, ο Κολόμβος δεν πίστευε ότι βρήκε έναν νέο κόσμο. Πέθανε πιστεύοντας ότι είχε βρει ένα νέο πέρασμα στην Ινδία. Για να δικαιολογήσει τη θέση του, είχε προτείνει ότι η Γη είχε σχήμα αχλαδιού προκαλώντας τα γέλια ολόκληρης της Ευρώπης.
Στο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια, η Ημέρα του Κολόμβου αντικαταστάθηκε με την Ημέρα των Αυτόχθονων Λαών, το 1992.
Τον Φεβρουάριο του 1504, o απελπισμένος Κολόμβος εγκαταλείφθηκε στην Τζαμάικα από το μισό πλήρωμά του! Οι ντόπιοι αρνήθηκαν να του δώσουν φαγητό αλλά η σεληνιακή έκλειψη στις 29 Φεβρουαρίου έμελλε να του δώσει μια διέξοδο. Ο Κολόμβος τους προειδοποίησε ότι ο Θεός του ήταν πολύ αναστατωμένος με την συμπεριφορά τους και είχε σκοπό να φουσκώσει το φεγγάρι με οργή ως ένδειξη δυσαρέσκειας. Την καθορισμένη νύχτα, η έκλειψη σκοτείνιασε το φεγγάρι και οι τρομοκρατημένοι ιθαγενείς προσέφεραν προμήθειες στον Κολόμβο και τον παρακάλεσαν να ζητήσει έλεος από τον Θεό του.
Ακόμα και πεθαμένος, ο Κολόμβος συνέχισε να κάνει ταξίδια στον Ατλαντικό. Μετά το θάνατό του το 1506, ο Κολόμβος θάφτηκε στο Βαγιαδολίδ της Ισπανίας και στη συνέχεια η σωρός του μεταφέρθηκε στη Σεβίλλη. Κατόπιν αιτήματος της νύφης του, τα πτώματα του Κολόμβου και του γιου του Ντιέγκο μεταφέρθηκαν κατά μήκος του Ατλαντικού στην Ισπανιόλα και στον καθεδρικό ναό του Σάντο Ντομίνγκο. Όταν οι Γάλλοι κατέλαβαν το νησί το 1795, οι Ισπανοί μετέφεραν τα λείψανα του στην Κούβα πριν τα επιστρέψουν τελικώς στη Σεβίλλη μετά τον Ισπανοαμερικανικό Πόλεμο το 1898. Ωστόσο, ένα κουτί με ανθρώπινα λείψανα ανακαλύφθηκε μέσα στον καθεδρικό ναό του Σάντο Ντομίνγκο το 1877. Είναι πολύ πιθανόν λοιπόν κομμάτια του Κολόμβου να βρίσκονται τόσο στον Νέο Κόσμο όσο και στον Παλιό Κόσμο.
| 1451 | Ο Χριστόφορος Κολόμβος γεννιέται στην Γένοβα της Ιταλίας |
| 3 Αυγούστου 1492 | Το πρώτο ταξίδι του Κολόμβου |
| 12 Οκτωβρίου 1492 | Βρίσκει γη στην Καραϊβική Θάλασσα |
| Μάρτιος 1493 | Επιστροφή από το πρώτο ταξίδι |
| Σεπτέμβριος 1493 | Το δεύτερο ταξίδι |
| Νοέμβριος 1493 | Φτάνει στην Ισπανιόλα |
| 8 Ιουνίου 1493 | Επιστροφή από το δεύτερο ταξίδι |
| 30 Μαΐου 1498 | Το τρίτο ταξίδι |
| Οκτώβριος 1500 | Σύλληψη Κολόμβου και επιστροφή στην Ισπανία |
| 11 Μαΐου 1502 | Το τέταρτο ταξίδι |
| 7 Νοεμβρίου 1504 | Επιστροφή από το τέταρτο ταξίδι |
| 20 Μαΐου 1506 | Ο Κολόμβος πεθαίνει στην Βαγιαδολίδ |
